Karnawał jak w Rio, ale bliżej, taniej i bez zadęcia. Madera, jakiej nie znacie

Wyobraź sobie ulice tętniące rytmem bębnów, sypiący się brokat, fruwające kolorowe pióra, tłum kolorowych ludzi, wprost tryskających energią. Hipnotajzing - jak powiedziałaby klasyczka. Setki tancerzy miesiącami przygotowują się do parady, na której będą padać jednocześnie ze szczęścia i zmęczenia. Co najważniejsze - to wszystko udzieli się też tobie, osobie obserwującej to niby z boku, ale jednak jakimś cudem będącej w samym centrum tych wydarzeń. Niesamowite wrażenie robią stroje, platformy i radość bijąca od tancerzy. Ich wysiłek świadczy o niezwykłej dumie z tradycji.

Maderski karnawał
Maderski karnawałarchiwum prywatne

Karnawał na Maderze to jedno z najważniejszych i najbardziej barwnych wydarzeń na wyspie, porównywane często do słynnego karnawału w Rio de Janeiro. To przebogata mieszanka historii i kultury. Jego początki sięgają wczesnych osadników wyspy, którzy symbolicznie czcili nim nadejście Wielkiego Postu. Wtedy było to proste święto społeczności, ale z biegiem lat wydarzenie przekształciło się w wielkie widowisko, znane obecnie jako jeden z najsłynniejszych festiwali kulturalnych na Maderze. Od kilkudziesięciu lat w Funchal organizowana jest wielka parada (w ostatnią sobotę przed Wielkim Postem), podczas której swoje umiejętności pokazują zespoły amatorskie i szkoły samby oraz druga (we wtorek), bardziej satyryczna, slapstickowa.

Obchody trwają około dwóch tygodni. W tym czasie można nie tylko podziwiać parady, można jeść, pić, słuchać koncertów, uczestniczyć w życiu towarzyskim wyspy. Dużo dzieje się na zewnątrz, na głównych ulicach miast.  Wszystko zaczyna się od Festa dos Compadres w miejscowości Santana - znanej z charakterystycznych chatek rodem z bajki. Tradycja ta ma już ponad 50-letnią historię. Muzyka, taniec, zabawa - to wszystko zaczyna się właśnie tutaj. Główne obchody mają miejsce w stolicy wyspy, Funchal. Ulice wypełniają się rytmami samby, a także tradycyjną muzyką portugalską. Wszędzie słychać bębny i grzechotki, które poruszają do tańca wielobarwne tłumy.

Karnawałowa parada w Funchal
Karnawałowa parada w Funchalarchiwum prywatne

Kulminacyjnym punktem karnawału są dwie główne parady

Allegoric Parade Madeira. To parada jak te w Rio. Odbywa się w sobotę wieczorem. Tancerze i muzycy w kolorowych, przyciągających wzrok strojach, paradują przez centrum Funchal w rytm samby. W tym roku w paradzie brało udział około 1500 uczestników. Wzdłuż ulicy, którą przechodzi parada ustawione są rzędy krzesełek (jak na stadionach czy w amfiteatrach), z których doskonale widać każdy szczegół parady. Koszt biletu to 20 euro od osoby, ale naprawdę warto - widok jest niesamowity, a wrażenia niezapomniane. Jeśli już teraz planujesz wyjazd na Maderę w przyszłym roku (a bilety naprawdę są teraz tanie), możesz bilety na paradę kupić z 50 proc. upustem. Warto!

Parada karnawałowa w Funchal
Parada karnawałowa w Funchalarchiwum prywatne

Parada Trapalhão. Mówi się też o niej "parada błaznów", odbywa się w ostatni dzień karnawału. Jest to bardziej spontaniczne i humorystyczne wydarzenie, podczas którego zarówno mieszkańcy, jak i turyści przywdziewają satyryczne kostiumy, często nawiązujące do aktualnych wydarzeń społecznych i politycznych. W przeciwieństwie do Allegoric Parade, Trapalhão Parade jest otwarta dla każdego, kto chce dołączyć do zabawy. Uczestnicy przebierają się w zabawne, często kontrowersyjne czy wręcz skandalizujące kostiumy, robią psikusy i naśmiewają się z bieżących wydarzeń i postaci politycznych. Slapstickowa parada to przypomnienie, że karnawał to nie tylko piękno i elegancja, ale także radość i beztroska (z odrobiną refleksji). Ciekawostka: Maderczycy mają tedy dzień wolny od pracy.

W tym roku na widzach silne wrażenie wywarły grupy, nawiązujące do sytuacji w Ukrainie. Mieliśmy więc uwięzionego Władimira Putina i szastającego Dolarami Donalda Trumpa. Do tego sporo nawiązań do miejscowej polityki i lokalnych problemów. Przez to właśnie slapstickowa parada jest wydarzeniem bardziej dla lokalsów. My, turyści, nie jesteśmy w stanie "złapać" wszystkich aluzji.

 Trapalhão Parade, Funchal 2025
Trapalhão Parade, Funchal 2025archiwum prywatne

Karnawał na Maderze. Uczestnicy, stroje, muzyka

Przygotowania do karnawału rozpoczynają się na długo przed jego rozpoczęciem. Potrzebna jest choreografia i stroje. Co ciekawe, uczestnicy parady sami za swoje kostiumy płacą. Średni koszt to ok. 150 euro. Oczywiście im bardziej wymyślny i skomplikowany, tym droższy.

Parada karnawałowa w Funchal
Parada karnawałowa w Funchalarchiwum prywatne

Dla mieszkańców Madery karnawał jest wielką dumą. Jest to dla nich okazja do pokazania swojej kultury, tradycji oraz gościnności.

W tłumie występujących spotkałam Renatę, Polkę, która mieszka na Maderze już kilkanaście lat i również od kilkunastu bierze udział w paradach. Niesamowite uczucie, kiedy siedzisz na trybunach i w tłumie tańczących wspaniałych ludzi masz kogoś znajomego. Niczyje imię nie było tak słyszalne, jak jej, kiedy próbowaliśmy przekrzyczeć tłum i głośną muzykę.

Uwagę zwraca też to, że karnawałowe parady są niezwykle inkluzywne. Mamy tam i kobiety, i mężczyzn. Mamy osoby młode i stare, chude i grube. W tym roku na jednej z platform wypatrzyłam ciężarną, a w jednej z grup tańczących osoby z Zespołem Downa. Każdy jest tam na tych samych zasadach, każdy przyjmowany jednakowo dobrze.

Karnawałowa parada w Funchal
Karnawałowa parada w Funchalarchiwum prywatne
Parada karnawałowa w Funchal
Parada karnawałowa w Funchalarchiwum prywatne
''Polacy za Granicą'': Perła Sintry. Niezwykły pałacyk otoczony pięknym ogrodem Polsat Play