​Szczawnica: Pojedź do wód

Historia Szczawnicy sięga nawet XV wieku, ale miasto dostało wiatru w żagle w latach 30. XIX wieku, kiedy zostało kupione przez węgierską rodzinę Szalayów. To oni sprawili, że powstało tu popularne i nowoczesne uzdrowisko. Miewało lepsze i gorsze momenty. Do tej pory widać tu nieodrestaurowane budynki, które popadły w ruinę po czasach PRL-u. Ale nawet one dodają uroku temu pienińskiemu miastu.

Ze szczytu Palenicy (722 m n.p.m.) rozciąga się wspaniała panorama miasta, Pienin i Beskidu Sądeckiego. Możesz na nią wjechać kolejką krzesełkową, albo wyjść o własnych siłach. Możesz przedłużyć wycieczkę, przechodząc słowacką granicę i wrócić piękną trasą przełomem Dunajca.

Rwąca rzeka jest jedną z największych atrakcji turystycznych Szczawnicy. Możesz nią spłynąć tratwą z flisakami, pontonem podczas raftingu, albo indywidualnie - wypożyczając kajak. Spływy Dunajcem organizowane są od kwietnia do końca października.

W Szczawnicy są dwa parki: Dolny (mniejszy) i Górny (większy). Dolny znajduje się tuż przy ulicy Głównej, niedaleko przystani flisaków. Jest tam piękny staw pełen kolorowych karpi japońskich i grota, którą wybudowano na cześć marszałka Sejmu Mikołaja Zyblikiewicza.

Zdecydowanie ciekawszy jest jednak Park Górny, który skrywa wiele niespodzianek, na przykład rzeźb tańczących niedźwiadków czy przeróżnych muzykantów. Po drodze miniesz wiele opuszczonych, przepięknych, starych willi i budynków uzdrowiskowych, które czekają na lepsze czasy. Koniecznie zobacz odrestaurowany "Dworzec Gościnny", w którym występowali m.in. Helena Modrzejewska, Stefan Jaracz czy Ludwik Solski. Jesienią z parkowych alejek możesz wypatrzyć dorodne kozaki i maślaki.

W całej Szczawnicy znajdziesz ciekawe przykłady architektury pienińskiej - drewniane wille, sanatoria, modernistyczne Inhalatorium i góralskie obejścia nad potokiem Grajcarkiem. Na niektórych budynkach, zwłaszcza wzdłuż ulic Głównej i Szalaya, zobaczysz tablice z godłami, na przykład "Pod góralem", "Pod rakiem" czy "Pod sokołem".

Najsłynniejsze w okolicy lody znajdziesz w cukierni Jacak przy ul. Głównej 15, prowadzonej tu od 1968 roku. Mają tradycyjne smaki, a sprzedawane są nie na gałki, a na wagę. Są pyszne!

Oczywiście obowiązkowym punktem pobytu w Szczawnicy jest wypicie choć kubka dobroczynnej wody. Pijalnia Wód Mineralnych znajduje się w sercu miasteczka - przy pl. Dietla. To piękny budynek z gustownymi mozaikami i imponującymi żyrandolami w środku. Możesz spróbować tu wody z sześciu źródeł, w zależności od ich właściwości. Źródło Stefan wskazane jest w chorobach górnych i dolnych dróg oddechowych, szczególnie astmie, reumatologicznych, ortopedyczno-urazowych oraz przy otyłości i osteoporozie. Helena poprawia kondycję krwi, obniża poziom cholesterolu i ma delikatny smak. Jan zalecany jest w profilaktyce chorób układu moczowego, m.in. kamicy nerkowej. Józefina wspomaga leczenie astmy, a Józef pomaga na niestrawności i zaburzenia przemiany materii.

Weź pijałkę, czyli charakterystyczny kubek z uszkiem w kształcie rurki, i wyjdź z nią na pl. Dietla. Przysiądź przy fontannie z półnagą kobietą, z której dzbana tryska woda, i rozkoszuj się spokojem.

W oddalonych o kilka kilometrów Jaworkach jest wejście do pięknego wąwozu Homole. Ma łatwą trasę wśród wzniesień i drzew, która przeplata się z malowniczym potokiem. Na trasie zbudowano kilkanaście mostków, z których można zrobić ładne zdjęcia. Najlepiej wyjść na Bukowinki, a stamtąd zejść do Jaworek lub zjechać kolejką krzesełkową. Prosto na obiad...

Bacówka to góralska karczma w centrum Jaworek. Specjalizuje się w daniach z jagnięciny. Są więc placki Kwicoła (tego od Janosika) - ziemniaczane z jagnięcym gulaszem i oscypkiem, jagnięce szaszłyki, jagnięcina po jaworczańsku z kością, rosół i paprykarz jagnięcy. Z czystym sumieniem polecam też pikantny bogracz z kluseczkami. Przemiłe panie podają tu również kwaśnicę i kapuśniarę. Kwaśnica nie jest taka, jak myślisz - pływa w niej pęczak. Natomiast to, co pod Tatrami nazywane jest kwaśnicą i podawane z wędzonym żeberkiem, to właśnie kapuśniara.

Muzyczna Owczarnia w Jaworkach to ważne miejsce na muzycznej scenie kraju. Honorowym prezesem działającego tu stowarzyszenia o tej samej nazwie jest słynny skrzypek Nigel Kennedy. Odbywają się tu koncerty wybitnych muzyków i cenione warsztaty dla tych, co stoją u progu kariery. Miejsce magiczne, ciekawie urządzone, ale dostępne jedynie podczas wydarzeń muzycznych. Szkoda, że tak rzadko, ale naprawdę warto je odwiedzić.

Muzyczna Owczarnia to klub w starym domu w Jaworkach koło Szczawnicy, który otwiera się tylko na koncerty i warsztaty muzyczne.

Agnieszka Łopatowska