Coraz więcej niedźwiedzi w Polsce? Nagrania turystów zaskakują
Oprac.: Karolina Iwaniuk
Od zawsze wiadome było, że wejście do lasu lub na teren parków narodowych w Polsce może wiązać się ze spotkaniem dzikich zwierząt. Ostatnio turyści, zwłaszcza ci przebywający w górach, publikują coraz więcej nagrań ze spotkania z... niedźwiedziem brunatnym. Czy w Polsce obecnie przybywa tych zwierząt i gdzie można najczęściej je spotkać?
Coraz więcej turystów spotyka niedźwiedzie na górskich szlakach
Nagrania z Doliny Chochołowskiej, Doliny Jaworzynki, czy na Kondrackiej Przełęczy, gdzie w naprawdę bliskiej odległości od nagrywającego przechadza się dostojnym krokiem niedźwiedź brunatny. Niekiedy samicy towarzyszą też młode, co wzbudza zachwyt turystów.
W Polsce populacja niedźwiedzi brunatnych (Ursus arctos) jest jednak wciąż niewielka. Obecnie szacuje się, że w Polsce żyje około 100-110 niedźwiedzi brunatnych. Głównym siedliskiem tych zwierząt są Karpaty, szczególnie Bieszczady, Beskid Niski, Tatry i Pieniny.
Populacja niedźwiedzi brunatnych w Polsce jest częścią większej populacji karpackiej, która obejmuje również obszary Słowacji, Ukrainy i Rumunii.
Ochrona niedźwiedzi brunatnych w Polsce jest bardzo ważna, ponieważ są to zwierzęta zagrożone i dlatego pracownicy lasów i parków narodowych w Polsce kładą szczególny nacisk na ochronę tych zwierząt i na edukację w tym zakresie turystów.
Aby zapewnić niedźwiedziom spokój i dobre warunki do życia, wprowadza się strefy ochronne, gdzie działalność ludzka jest ograniczona. Regularne badania i monitorowanie populacji pomagają w lepszym zrozumieniu dynamiki populacji i potrzeb ochronnych, a nieustanne edukowanie społeczeństwa na temat znaczenia ochrony niedźwiedzi i tego, jak unikać konfliktów z tymi zwierzętami, daje coraz lepsze efekty.
Zachowania turystów wciąż pozostawiają wiele do życzenia
Choć edukacja w zakresie ochrony niedźwiedzi daje pozytywne rezultaty, to wciąż, chociażby na publikowanych nagraniach, widać, że turyści nie do końca przestrzegają zasad.
Niekiedy ważniejsze jest zrobienie zdjęcia lub nagranie całej sytuacji, niż powolna ewakuacja, by znaleźć się jak najdalej od zwierzęcia, które potrafi być bardzo groźne.
Spotkanie z niedźwiedziem brunatnym w dziczy może być niebezpieczne, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak się zachować. Co roku chociażby pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego, czy Lasów Państwowych przypominają, co robić, gdy spotkamy na szlaku niedźwiedzia:
- Zachowaj czujność - Podczas wędrówek po terenach, gdzie mogą występować niedźwiedzie, obserwuj otoczenie i nasłuchuj odgłosów.
- Nie bądź zbyt cicho - Mów, rozmawiaj, nie chodź zbyt cicho. Wszystko po to, aby ostrzec niedźwiedzie o swojej obecności. Większość niedźwiedzi unika ludzi, jeśli wie o ich obecności.
- Przechowuj jedzenie odpowiednio - Nie pozostawiaj jedzenia na widoku. Przechowuj je w szczelnych pojemnikach i z dala od obozowiska.
Gdy jednak spotkamy na swojej drodze niedźwiedzia, także warto wiedzieć, co należy zrobić w takiej sytuacji. Kluczowe jest zachowanie spokoju, choć jest to najtrudniejszy niekiedy element.
Błąd, który często popełniają turyści to... podchodzenie do zwierzęcia. Niedźwiedź początkowo może zachowywać się bardzo spokojnie, co może być dla nas zwodnicze. Tak naprawdę nigdy i do żadnego dzikiego zwierzęcia nie powinniśmy się zbliżać. Mowa tu zarówno o lisach, sarnach, czy zającach.
Ważne jest także, by przy zachowaniu sporej odległości unikać także kontaktu wzrokowego - Niedźwiedzie mogą postrzegać bezpośredni kontakt wzrokowy jako agresję. Najlepiej spuścić wzrok i nie patrzeć bezpośrednio na zwierzę.
Jeżeli zwierzę nie ma wytyczonej trasy, albo chce iść tą, na której stoimy, należy wycofać się powoli, obserwując dyskretnie zachowanie niedźwiedzia. Przy tym należy pamiętać, by nie zacząć biec. Bieganie może wywołać instynkt pościgu u niedźwiedzia.
Jeśli niedźwiedź zbliża się, a na ewakuację jest już za późno, można podnieść ręce lub plecak nad głowę, aby wyglądać na większego i stanąć w miejscu - jeśli niedźwiedź nie odchodzi, zatrzymaj się i spróbuj go uspokoić, mówiąc cicho.
Jeśli niedźwiedź zaatakuje w obronie młodych lub terytorium - połóż się na ziemi twarzą do dołu, chroniąc kark rękami. Najczęściej niedźwiedzie tracą zainteresowanie po chwili.
Do bezpośredniego ataku dochodzi, gdy samica broni młode, niedźwiedź broni swojego terytorium, czuje się zagrożony przez naszą bliskość, lub najrzadziej - gdy wykazuje zachowania drapieżnicze wynikające z głodu.
