Czy skarbówka może sprawdzać moje konto bankowe?
Informacja o dokonaniu przelewu z wysoką kwotą na inny rachunek może trafić do urzędu skarbowego, który upoważniony jest do przeprowadzenia kontroli. Jeśli wykonamy transakcję gotówkową lub za pośrednictwem instytucji realizującej taki transfer, bank ma obowiązek zgłosić tę operację do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Zatem o jakich kwotach mowa?
Czy urząd skarbowy może skontrolować moje konto bankowe?
Od 1 lipca 2022 r. Krajowa Administracja Skarbowa nabyła szersze uprawnienia, dzięki którym może wymagać od banków ujawnienia informacji o rachunkach klientów, celem przeprowadzenia kontroli kont bankowych.
Pod lupą fiskusa mogą się znaleźć rachunki prywatne i firmowe, a urząd skarbowy posiada prawne narzędzia, by zażądać od banku informacji związanych m.in. z historią transakcji, ich kwot, dat, nabytych akcji, czy zawartych umów kredytowych i pożyczkowych.
Jeszcze do lipca 2022 r. organ podatkowy mógł przeprowadzić taką kontrolę w sytuacji, gdy zostało wszczęte postępowanie podatkowe przeciwko podejrzanej osobie, co miało m.in. związek z ewentualnym oszustwem. Jednak od lipca 2022 r. na skutek Polskiego Ładu i związanych z nim nowych przepisów, frazę "osoby podejrzanej" zmieniono na "osoby fizycznej". W związku z tym obecnie organy mogą zażądać dostępu do konta bankowego już na etapie wszczęcia postępowania w sprawie, a nie przeciwko podejrzanej osobie, jak miało to miejsce do 2022 r.
Czytaj także: Zmiany ws. płacy minimalnej. Koniec z wliczaniem premii
Wskazuje na to art. 48 Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, w którym czytamy:
"Na sporządzone na piśmie żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnika urzędu celno-skarbowego lub naczelnika urzędu skarbowego wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej (...) wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej (...)".
Jak wynika z informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów - od 1 lipca 2022 r. do 31 marca 2024 r. urzędy skarbowe skierowały do instytucji finansowych 407 żądań o uchylenie tajemnicy bankowej i przekazanie informacji o rachunkach rozliczeniowych. W tym samym okresie ze strony naczelników urzędów celno-skarbowych, takich żądań było 3112.
Jeszcze przed wprowadzeniem nowych regulacji resort finansów zapewniał, że "Organy KAS prowadzą takie postępowanie jedynie w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i co ważne, po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego. (...) Podatnicy nie muszą się obawiać wprowadzanej zmiany przepisów. Przy udzielaniu informacji banki ściśle przestrzegają tajemnicy bankowej, stosując przepisy ustawy Prawo bankowe. Dane przekazane przez banki są chronione tajemnicą skarbową, którą regulują szczegółowo przepisy ustawy Ordynacja podatkowa".
Zobacz również: Rozliczasz ulgę na IKZE w PIT? Pamiętaj o konkretnych limitach
O jakich przelewach bank informuje urząd skarbowy?
Urząd skarbowy może wejść w posiadanie informacji na temat realizowanych przelewów, nawet jeśli nie jest prowadzone np. postępowanie przygotowawcze. Instytucje realizujące transakcje, czyli np. banki, mają obowiązek zgłaszania pewnych przelewów do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), do czego zobowiązuje je art. 72 Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zatem o jakiej kwocie mowa?
"Instytucje obowiązane przekazują Generalnemu Inspektorowi informacje o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro" - czytamy w Ustawie.
Wówczas GIIF działający w ramach resortu finansów sporządza odpowiedni raport, w którym znajdują się informacje na temat nadawcy i odbiorcy transakcji, a także cel przekazanych środków. Jeśli analiza GIIF wykaże, że może dochodzić do jakichś nieprawidłowości, wówczas możliwe jest wszczęcie postępowania wyjaśniającego lub zawiadomienie organów ścigania.
Warto wiedzieć: Na konta seniorów mogą wpłynąć spore sumy. Kluczowa ulga w PIT
Przelew z tytułu darowizny. O czym należy pamiętać?
Zdarzają się sytuacje, kiedy na rachunku bankowym księgowana jest transakcja z tytułu darowizny. Jeśli nabyliśmy własność rzeczy lub praw majątkowych na terytorium Polski w drodze darowizny, wówczas po przekroczeniu pewnych limitów, należy odprowadzić podatek.
Podatkowi podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
36 120 zł - dla osób należących do I grupy podatkowej (m.in. małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo, teściowie),
27 090 zł - dla osób należących do II grupy podatkowej (np. rodzeństwo rodziców, zstępnych rodzeństwa, czyli np. dzieci siostry),
5 733 zł - dla osób należących do III grupy podatkowej (inni nabywcy).
W związku z tym, jeśli otrzymaliśmy darowiznę, której wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku, nie podlegamy obowiązkowi podatkowemu.
