Czym jest cichy udar? Jego objawy łatwo przeoczyć, skutki mogą być tragiczne
Choroby serca wciąż są najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów na całym świecie, także w Polsce. Każdego roku z tego powodu w naszym kraju umiera blisko 200 tys. osób. Jednym z największych zagrożeń jest również udar mózgu i chociaż rośnie społeczna świadomość na temat jego objawów, wciąż wiele osób zbyt późno trafia do szpitala, co zwiększa ryzyko trwałej niepełnosprawności. Jeszcze bardziej niebezpieczny może być tzw. cichy udar. Jego objawy łatwo przeoczyć lub zbagatelizować, tymczasem to częsty zwiastun pełnoobjawowego udaru mózgu.

Spis treści:
Czym jest cichy udar?
Cichy udar nazywany jest też mikroudarem, ponieważ przypomina zwykły udar niedokrwienny, tyle że jego skala jest znacznie mniejsza. W przypadku pełnoobjawowego udaru skrzep w naczyniach krwionośnych mózgu blokuje swobodny przepływ krwi, przez co fragment mózgu jest niedotleniony i nieodżywiony. Wywołuje to szereg negatywnych skutków, takich jak jednostronne niedowłady i paraliż, problemy z mową czy zaburzenia funkcji poznawczych. Wszystko zależy od tego, w jakiej części mózgu doszło do uszkodzeń.
Cichy udar najczęściej mija samoistnie po kilku lub kilkudziesięciu minutach (maksymalnie objawy utrzymują się przez 24 godziny) i nie powoduje trwałych uszkodzeń komórek nerwowych. Najczęściej mikroudar daje tak niewielkie objawy, że jest niezauważany. Zdaniem ekspertów większość osób, która doświadczyła cichego udaru, nie ma o tym pojęcia. Dowiadują się o tym dopiero przy rutynowych badaniach (przebyty mikroudar można zdiagnozować na postawie rezonansu magnetycznego głowy). Tymczasem nie jest to rzadkie zjawisko - szacuje się, że cichy udar jest aż 14 razy częstszy od udaru z objawami. Mikroudaru nie należy bagatelizować - sugeruje duże kłopoty z układem krążenia i może zwiastować pełnoobjawowy udar niedokrwienny lub zawał serca w przyszłości.
Jakie są przyczyny mikroudaru?
Wbrew pozorom mikroudarem nie są zagrożone jedynie osoby starsze i schorowane. Coraz częściej cichy udar diagnozuje się u osób w średnim wieku, a nawet już po 30. roku życia. Bezpośrednią przyczyną są zaburzenia krążenia w obrębie naczyń krwionośnych w mózgu. Do czynników ryzyka udaru zalicza się jednak:
- zbyt wysoki poziom złego cholesterolu i miażdżycę;
- zmniejszenie elastyczności ścianek naczyń krwionośnych, do którego przyczynia się nadciśnienie tętnicze;
- cukrzycę,
- otyłość;
- palenie papierosów;
- siedzący tryb życia i brak regularnej aktywności fizycznej.
Objawy mikroudaru
Bardzo często objawy mikroudaru mijają niezauważone. Możemy pomylić je z chwilową niedyspozycją, osłabieniem czy przemęczeniem. Wszystko dlatego, że mikroudary występują w rejonach mózgu nieodpowiedzialnych za kluczowe funkcje życiowe. Zdaniem lekarzy cichy udar można rozpoznać po zaburzeniu funkcji poznawczych, czyli pogorszeniu się pamięci. Inne objawy cichego udaru to:
- zaburzenia widzenia;
- problemy z wyraźną mową;
- uczucie niepokoju;
- zaburzenia równowagi;
- niezborność ruchowa;
- niedowłady kończyn;
- zaburzenia świadomości.

Pierwsza pomoc w przypadku udaru i mikroudaru
Chociaż mikroudar nie powoduje trwałych uszkodzeń mózgu, nie należy go bagatelizować. Zdarza się, że następuje po nim pełnoobjawowy udar mózgu, który może być nawet zagrożeniem dla życia. Jeśli zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy neurologiczne (w szczególności asymetrię twarzy, jednostronny niedowład), należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia. Pomocna może być metoda FAST (nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskich słów):
- F (Face) - asymetria twarzy, opadanie kącika ust;
- A (Arms) - problem z uniesieniem ręki;
- S (Speech) - trudności z mową;
- T (Time) - należy jak najszybciej wezwać karetkę pogotowia.
Diagnostyka i leczenie udaru mózgu
Mikroudar diagnozuje się na podstawie rezonansu magnetycznego głowy. Najczęściej nie wymaga leczenia farmakologicznego, ale pacjent powinien od tej pory znajdować się pod stałą opieką lekarza i kontrolować poziom ciśnienia tętniczego krwi oraz regularnie badać profil lipidowy.
Kluczowa jest zmiana stylu życia - zaprzestanie palenia papierosów, kontrolowanie masy ciała (jeśli to konieczne, należy wprowadzić dietę redukcyjną z pomocą dietetyka), wprowadzanie regularnej aktywności fizycznej i unikanie żywności wysokoprzetworzonej, która jest bogata w cukry proste oraz cholesterol i tłuszcz pochodzenia zwierzęcego. Ryzyko chorób układu krążenia znacznie zmniejsza też wysypianie się oraz unikanie długotrwałego stresu.
Czytaj także: