W Hiszpanii zwierzęta są prawnymi członkami rodziny. Jak wygląda prawo w Polsce?

5 stycznia w Hiszpanii zmienił się status prawny zwierząt domowych. Przestały być one „rzeczami”, a zaczęto traktować je jako „istoty żywe obdarzone wrażliwością”. Dzięki nowemu prawu, które ustanowiła lewicowa partia rządząca PSOE, zwierzaki oficjalnie są uznawane za członków rodzin. Jakie wiążą się z tym konsekwencje?

Reforma kodeksu cywilnego niesie ze sobą wiele konsekwencji123RF/PICSEL

Prawo zmieniające status zwierząt z "rzeczy" na "istoty żywe obdarzone wrażliwością" obowiązuje w Hiszpanii już od środy. Prawicowa Partia Ludowa (PP) oficjalnie skrytykowała reformę kodeksu cywilnego. Przedstawiciele PP stwierdzili, że nowa ustawa jest groźna, ponieważ zbliża status zwierzęcia do statusu człowieka. "To zwierzęca ideologia" - stwierdził Jose Maria Sanchez Garcia. Czy w istocie jest się czego obawiać?

Zwierzęta członkami rodziny. Co to oznacza?

Reforma kodeksu cywilnego niesie ze sobą wiele konsekwencji. Po pierwsze zwierzęta - prawnie - będą otoczone większą opieką. Każdy właściciel będzie bowiem zobowiązany do zadbania o dobrostan swojego pupila "zgodnie z charakterystyką gatunku".

To jednak dopiero początek zmian. Zwierzęta domowe będą uwzględniane również podczas rozwodów oraz spadków. Sąd będzie musiał wziąć pod uwagę udział małżonków w kosztach utrzymania i opiece nad zwierzęciem, a w przypadku braku zgodności zainteresowanych, zdecydować o jego losie, "biorąc przy tym pod uwagę zarówno interes rozwodzącej się pary, jak i dobrostan zwierzęcia".

Podobne zasady obowiązywać będą w przypadku spadków. Jeśli w testamencie nie zostanie uwzględniony pupil, w przypadku śmierci jednego z właścicieli, to sąd zadecyduje o tym, jak potoczą się dalsze losy zwierzaka.

Co więcej, reforma kodeksu cywilnego sprawia, że sąd rozstrzygający o władzy rodzicielskiej będzie zmuszony uwzględnić postawę rodziców względem "istot żywych obdarzonych wrażliwością". Jeśli któryś z opiekunów na koncie będzie mieć karę za znęcanie się nad zwierzętami, sąd może odmówić mu wspólnej opieki, powołując się na wcześniejszy wyrok.

Jak wygląda status prawny zwierząt w Polsce?

Zasady podobne do tych wprowadzonych w Hiszpanii obowiązują także w Portugalii oraz Francji. Jak wygląda sytuacja zwierząt w Polsce? Ustawa z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt wprowadziła do polskiego ustawodawstwa mechanizm dereifikacji, według którego zwierzę oraz rzecz stanowią odrębne kategorie przedmiotów stosunków cywilnoprawnych. W art. 1 ustawy wskazano, że zwierzę to "istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia".

Jednak już art. 2 tejże ustawy stanowi, że "W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy". Granica podmiotowości zwierząt domowych w Polsce jest więc bardzo rozmyta. Dwoistość ta nastręcza wielu problemów i komplikacji prawnych.