104 lata niepodległości. Te wydarzenia to jej symbole

Wydarzenia-symbole, w ciągu 104 lat niepodległości było ich wiele, dlatego dokonanie wyboru tych najważniejszych nie jest łatwe. Jaki klucz przyjąć, by oddawały one obraz niepodległej polskiej historii? Poniższa lista została stworzona na podstawie dwóch kryteriów: wagi wydarzenia dla kształtu naszej obecnej rzeczywistości oraz jego funkcjonowania w świadomości zbiorowej jako symbolu.

article cover
AKG ImagesEast News

104 lata niepodległości. Te wydarzenia to jej symbole

<b>Jakie jeszcze wydarzenia powinny znaleźć się na tej liście?</b>

Oczywiście, powyższa lista to tylko wierzchołek góry lodowej, bo w ciągu 104 lat niepodległości wydarzyło się wiele. Brakuje tutaj między innymi powstań śląskich i Wielkopolskiego, ale choć były wspaniałą kartą w polskiej historii, nie stały się one takimi symbolami, jak powstanie warszawskie czy powstania XIX w. A szkoda, bo to nieliczne z tych narodowych zrywów, które pozytywnie wpłynęły na losy Rzeczpospolitej. Piłkarscy fani zapewne chcieliby tu umieścić mundial 1974 r., a miłośnicy literatury Nagrody Nobla dla Władysława Reymonta (1924 r.), Czesława Miłosza (1980 r.), Wisławy Szymborskiej (1996) i Olgi Tokarczuk (2018 r.). Jakie jeszcze wydarzenia waszym zdaniem powinny znaleźć się w tym zestawieniu?
Powstanie NSZZ Solidarność 19 września 1980 r.

1 lipca 1980 r. władze PRL podjęły decyzję o podwyżce cen żywności. Wzbudziło to falę protestów w całym kraju. 14 sierpnia 1980 r. strajk rozpoczęła Stocznia Gdańska, wówczas po raz pierwszy wysunięto postulaty polityczne. Do protestujących w stoczni przyłączyli się strajkujący z innych zakładów i utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. 

Wcześniejsze protesty w 1956 i 1970 r. władze stłumiły siłą, tym razem poparcie społeczne dla strajków było zbyt wielkie. Konieczność pertraktacji ze strajkującymi doprowadziła do podpisania porozumień sierpniowych. Na ich mocy 17 września 1980 r. w Gdańsku przedstawiciele robotników z całego kraju powołali do życia Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. Była to iskra późniejszych przemian, która doprowadziły do demokratyzacji kraju.
<b>Pierwsza pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski, 2 - 10 czerwca 1979 r. </b>

16 października 1978 r. zebrani na konklawe biskupi z całego świata wybrali na papieża, człowieka, który nawet nie był wymieniany wśród kandydatów do tej funkcji. Niczym czarny koń tych wyborów Karol Wojtyła został pierwszym w historii papieżem z Polski. Niespełna rok później, 2 czerwca 1979 r. o 10.07, Jan Paweł II wylądował na lotnisku Okęcie. 

Władze komunistyczne były zaniepokojone jego wizytą, obawiając się, że zechce zachęcać Polaków do nieposłuszeństwa. Leonid Breżniew odradzał wpuszczania papieża na terytorium Polskiej Republiki Ludowej. Stało się inaczej i już kilka godzin później okazało się, że obawy Breżniewa były uzasadnione. Papież-Polak wygłosił na placu Zwycięstwa (dziś plac Piłsudskiego) pamiętne kazanie, podczas którego padły słowa:

“Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. 

Ostatnie zdania tej wypowiedzi stały się hasłem powstałej rok później Solidarności.
<b>Obrona Westerplatte 1 - 7 września 1939 r.</b>

1 września 1939 r. Niemcy zaatakowały Polskę. Pierwsza bitwa II wojny światowej rozpoczęła się o 4.45, gdy niemiecki pancernik Schleswig-Holstein otworzył ogień do Wojskowej Placówki Tranzytowej. Polscy żołnierze pod wodzą majora Henryka Sucharskiego skutecznie bronili Westerplatte przez 7 dni. Niemcy ze względu na swoją zaciekłość w chęci zdobycia placówki oraz wytrwałość polskich żołnierzy porównali bitwę o Westerplatte do “piekła pod Verdun” - jednej z największych bitew I wojny światowej. Dla Polaków obrońcy Westerplatte stali się symbolem niezłomności i bohaterstwa.
+6
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas