7 pytań o płaski brzuch
Odpowiada dr n. med. Anna Cybulska, gastrolog z przychodni Lux Med w Warszawie.
1. Co to są wzdęcia?
To wrażenie zatrzymania gazów w jelitach, definiowane jako uczucie pełności i rozpierania, niekoniecznie związane z wypukłością brzucha. Przyczyną nie jest jednak nadmiar gazów w jelitach. Dość często ludzie cierpiący na wzdęcia mają ich mniej niż zdrowi. Na odczuwanie dyskomfortu wpływa unerwienie trzewne, nazywane potocznie "mózgiem jelitowym". Zauważono, że pacjenci opisujący swoje dolegliwości jako uciążliwe mają obniżony próg bólu. Stąd biorą się niemiłe odczucia.
Przyczyną wzdęć może być połykanie dużej ilości powietrza, np. w czasie żucia gumy, palenia papierosów lub pospiesznego spożywania posiłków. Na ich powstawanie wpływa też codzienna dieta, szczególnie jedzenie pokarmów gazotwórczych, takich jak: cebula, czosnek, kalafior, brokuły, oraz picie napojów gazowanych (także piwa!), zawierających fruktozę i skrobię.
2. Jak zmodyfikować dietę, by ograniczyć dolegliwości?
Przede wszystkim należy uregulować tryb życia, tak by jeść o stałych porach pięć niewielkich posiłków dziennie, zrezygnować z późnej kolacji oraz zadbać o higienę jamy ustnej. Niewskazana jest guma do żucia i palenie papierosów. Trzeba zrezygnować z jedzenia żywności przetworzonej, naszpikowanej ulepszaczami, konserwantami i sztucznymi barwnikami, czasowo odstawić mleko (przyczyną wzdęć może być nietolerancja laktozy), pokarmy gazotwórcze i gazowane napoje.
Polecam także probiotyki, które pomagają utrzymać prawidłową florę bakteryjną w jelitach. Warto zminimalizować stres, który wprawdzie sam nie wywołuje dolegliwości, ale modyfikuje czucie trzewne. Emocje mają wpływ na sposób opróżniania jelit i żołądka, wydzielanie soków jelitowych, perystaltykę jelit i ich przepuszczalność.
3. Warto sięgać po powszechnie reklamowane specyfiki "na płaski brzuch"?
Na rynku jest mnóstwo tego rodzaju preparatów. Jako lekarz polecam jedynie te, które mają udokumentowane działanie kliniczne. Nawet kupując probiotyk, trzeba wiedzieć, jaki konkretnie szczep bakterii powinien zawierać, by leczenie było skuteczne. Dlatego zanim wydamy pieniądze w aptece, radziłabym poradzić się lekarza.
4. Co powinno nas skłonić do wizyty u gastrologa?
Uczucie pełności ma prawo wystąpić zawsze po zjedzeniu pokarmów gazotwórczych, wypiciu gazowanych napojów oraz płynów energetyzujących. Objawy alarmujące, które powinny skłonić do natychmiastowej konsultacji, to: chudnięcie, stany podgorączkowe, zmiana rytmu wypróżnień, obecność krwi i śluzu w stolcu, niedokrwistość oraz niedobory białka i witamin.
5. Czy to prawda, że pacjentów skarżących się na wzdęcia jest coraz więcej?
Tak, to coraz powszechniejsza dolegliwość. Ocenia się, że jest przyczyną nawet 60 proc. konsultacji gastrologicznych. Na wzdęcia cierpią nie tylko dorośli, ale też dzieci. Kobiety częściej niż mężczyźni zwracają się o pomoc do lekarza, jednak problem w równym stopniu dotyczy tak ich, jak i panów.
6. Podobno w pozbyciu się tych dolegliwości pomaga ruch. Jaki konkretnie rodzaj sportu jest najbardziej wskazany?
Ruch zdecydowanie poprawia perystaltykę jelit! Polecam każdy rodzaj sportu, z wyjątkiem typowo siłowego, a więc bieganie, pływanie, jazdę na rowerze, fitness i jogę. Trzeba jednak pamiętać, by odstęp między ostatnim posiłkiem a treningiem wynosił co najmniej półtorej godziny. W czasie wysiłku powinniśmy uzupełniać płyny, najlepiej pijąc niegazowaną wodę mineralną.
7. Na czym polega diagnostyka u pacjenta cierpiącego na wzdęcia?
Jeśli jest to osoba młoda, przed 45. rokiem życia, bez obciążeń rodzinnych (takich jak nowotwór u niej lub w rodzinie, choroby zapalne jelit oraz glutenozależne) i bez wspomnianych objawów alarmujących, zwykle skupiamy się na zmianie stylu życia. Natomiast pojawienie się któregokolwiek z nich, to wskazanie do szczegółowej diagnostyki. Jej zakres lekarz ustala indywidualnie.
Rozmawiała Katarzyna Koper
