Bruksizm. Gdy nieświadomie zgrzytasz zębami

Poza tymi momentami między górnymi  i dolnymi zębami zachowana jest 2-4 milimetrowa szpara spoczynkowa. Dzięki niej górne i dolne zęby nie mają ze sobą kontaktu. Kiedy funkcjonowanie tego mechanizmu ulega z jakichś przyczyn zaburzeniu, mamy do czynienia  z bruksizmem. 

Bruksizm to powtarzalne intensywne tarcie, zaciskanie lub zgrzytanie zębów angażujące mięśnie twarzy, które biorą udział w przeżuwaniu. Czasem objawom tym towarzyszy usztywnienie lub wysuwanie żuchwy.

Istnieją dwa rodzaje  bruksizmu: dzienny - chory zdaje sobie sprawę z tego, że zaciska zęby; typowy jest tutaj brak zgrzytania zębami, nocny - objawia się mimowolnym zgrzytaniem zębami podczas snu; często długo nie mamy świadomości, że problem nas w ogóle dotyka.

Podczas takiego ataku  nasze szczęki zaciskają się kilkakrotnie razy silniej,  niż kiedy gryziemy coś twardego. Skutkiem czego nie tylko ścieramy szkliwo,  ale zdarza się, że wykruszamy plomby lub łamiemy zęby. 

Przyczyn występowania bruksizmu może być wiele. Bardzo często choroba ma podłoże psychologiczne i wynika z nagromadzonego w organizmie stresu, przeżywanych lęków i niepokojów; napięcie emocjonalne znajduje wówczas ujście w zaciskaniu czy zgrzytaniu zębów.

Problem może mieć charakter wyłącznie stomatologiczny i być skutkiem: wady zgryzu, nieprawidłowych wypełnień, źle dopasowanych protez lub koronek. Na pojawienie się bruksizmu wpłynąć mogą również: zmiany reumatyczne w stawach skroniowo-żuchwowych, zespół Parkinsona, przebyte urazy głowy, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, tężec, padaczka, krwotoki do mózgu.

Jakie dolegliwości mogą wskazywać na to, że zmagasz się z bruksizmem? Po przebudzeniu czujesz,  że twarz jest "zmęczona".  Odczuwasz dyskomfort podczas przeżuwania posiłków, masz problem z otwarciem ust na pełną szerokość (zdrowa osoba otwiera je na szerokość trzech palców). W obrębie stawu skroniowo-żuchwowego występują trzaski, przeskakiwania.

Dokuczają ci bóle głowy, twarzy, gałek ocznych, karku, pleców, barków, a nawet uszu. Miewasz mroczki przed oczami lub zaburzenie słuchu i równowagi. Powyższym objawom czasem towarzyszą zaburzenia snu, trudności z oddychaniem, chroniczne zmęczenie.

Symptomy bruksizmu od  razu rozpozna stomatolog. Zwróci uwagę na przyrośnięte mięśnie żwaczy, napięte mięśnie skroniowe  - odpowiadające za gryzienie (unoszące żuchwę), a w konsekwencji na "kwadratowy" obrys twarzy z charakterystycznie zarysowaną żuchwą. 

Natomiast w jamie ustnej zauważy, że: zęby są starte, krótkie, mają pionowe pęknięcia szkliwa, dziąsła są cofnięte, na policzkach i języku widoczne są ślady zębów.

Zależy od przyczyn i zaawansowania schorzenia. Jego celem jest rozluźnienie mięśni, wyeliminowanie ścierania zębów i zredukowanie dolegliwości bólowych.  W czasie wizyty stomatolog oceni stan zębów, poziom starcia tkanek zmineralizowanych, pracę stawów skroniowo-żuchwowych, napięcie mięśni twarzy i warunki zgryzowe. 

Jeśli powodem bruksizmu okażą się nieprawidłowo osadzone plomby, koronki czy protezy, lekarz sam dokona drobnych korekt bądź skieruje cię do protetyka. Gdy stomatolog uzna, że bruksizm to skutek wady zgryzu, konieczne będzie zrobienie aparatu ortodontycznego. Jeżeli przyczyna zgrzytania zębami okaże się złożona, a u jej podłoża będzie leżał głównie stres, stomatolog zaleci ci spanie z szyną  relaksacyjną (przygotuje ją dla ciebie protetyk). Szyna ochroni zęby przed dalszym ścieraniem. 

W przypadku silnego bólu mięśni twarzy lekarz zaleci ci niesteroidowe leki przeciwzapalne, zmniejszające napięcie mięśniowe, albo zastrzyki z botoksu (działają około pół roku).

Dodatkowo może skierować cię do fizjoterapeuty stomatologicznego. Ten: oceni twoją postawę ciała, napięcie mięśni w obrębie barków, ramion, szyi i twarzy, pracę stawów skroniowo-żuchwowych oraz języka, przeprowadzi serię zabiegów, które rozluźnią mięśnie twarzy, karku i ramion, zaleci ćwiczenia, które  będziesz mogła wykonywać  na co dzień w domu.  W leczeniu bruksizmu bardzo ważne jest leczenie przyczyn dolegliwości. Dlatego warto skorzystać z pomocy psychologa i nauczyć się radzenia sobie z nadmiernym stresem. 

Podczas epidemii przybyło nam powodów do zmartwień. Niepokoimy się o zdrowie swoje i najbliższych. Jeśli cierpimy przy tym na bruksizm, objawy mogą się nasilić. Jak można sobie w tej sytuacji pomóc?  Poświęć choć  godzinę dziennie  na relaks, najlepiej  w drugiej połowie dnia. Idź na spacer albo otwórz okno i poćwicz - rozciąganie, jogę czy tai chi.

Ogranicz spożycie produktów, które pobudzają centralny układ nerwowy: cukru, mocnej herbaty i kawy. Pij natomiast napary z melisy.

Postaraj się co wieczór wyciszyć przed snem. Wyłącz telewizor i telefon. Wywietrz sypialnię, wykonaj kilka ćwiczeń oddechowych i rozluźniających mięśnie twarzy.

Ekspert:

Justyna Walczewska, fizjoterapeutka, Medicover Stomatologia Inflancka  w Warszawie

***

#POMAGAMINTERIA

Fundacja Centaurus - największy w Europie azyl dla koni walczy o przetrwanie swoje oraz podopiecznych. Z powodu epidemii COVID z dotacji wycofują się kolejne upadające firmy i tracący pracę darczyńcy. Na to wszystko nakłada się susza, która spowodowała dwukrotny wzrost cen siana. Sytuacja jeszcze nigdy nie była tak dramatyczna. Organizacja walczy o swoje być albo nie być. Pomóż i ocal setki zwierząt od śmierci! Sprawdź szczegóły >>>