Cytologia po nowemu
Jak odczytywać wyniki? Co się zmieniło w opisie badania?
Badanie cytologiczne to jedyny sposób na szybkie wykrycie raka szyjki macicy. Dzięki niemu można wychwycić nawet najmniejsze zmiany, które nie są onkologiczne, ale w przyszłości mogą się w nie przekształcić oraz stany nowotworowe we wczesnym stadium. Wtedy jest możliwość pełnego wyleczenia. Cytologię można wykonać bezpłatnie w ramach ubezpieczenia NFZ.
Podczas badania ginekolog pobiera specjalną szczoteczką komórki nabłonka z szyjki macicy i wysyła do laboratorium. Tam cytolog ogląda i ocenia próbkę pod mikroskopem. Na wynik trzeba poczekać około 2 tygodni. Pierwszą cytologię należy wykonać po rozpoczęciu współżycia. Potem - raz na trzy lata, a najlepiej raz w roku.
Czego się dowiemy?
Do niedawna na wyniku była oznaczana grupa cytologiczna cyframi rzymskimi od I do V. Ta klasyfikacja wg Papanicolau - nazwisko lekarza, który ją opracował - funkcjonowała przez wiele lat. Nadal możemy otrzymać wynik w tej postaci, choć już rzadziej. Grupy cytologiczne coraz częściej zastępuje wynik opracowany według tzw. systemu Bethesda. Taka ocena komórek nabłonka szyjki macicy jest dokładniejsza.
Zawiera wiele cennych informacji, których w opisie grup cytologicznych nie było. Możemy dowiedzieć się, czy ewentualne zmiany są spowodowane zakażeniem wirusem HPV, który niesie ryzyko rozwoju raka, czy infekcją, np. kandydozą pochwy, zakażeniem wirusem opryszczki (HSV) lub chlamydią. Najważniejsza dla nas część wyniku to ogólna charakterystyka rozmazu - tu jest informacja, czy rozmaz zawiera prawidłowe komórki czy zmienione.
Gdy w rozmazie są nieprawidłowe komórki, zostaną szczegółowo opisane.
Jak czytać wyniki?
Wynik prawidłowy
Informacja o treści: nie stwierdza się zmian śródnabłonkowej neoplazji, oznacza, że nie ma komórek świadczących o stanie przedrakowym czy nowotworowym. Badanie należy powtórzyć za rok.
ASC-US - atypowe komórki.
Choć jest to wynik uważany za nieprawidłowy, nie świadczy o obecności komórek nowotworowych. Może oznaczać przewlekły stan zapalny, który trzeba wyleczyć.
ASC-H - nieprawidłowe komórki.
Taki wynik oznacza, że w szyjce macicy odkryto komórki, które w przyszłości mogą przekształcić się w komórki nowotworowe. W tym wypadku mogą być potrzebne leki dopochwowe. Cytologię należy powtórzyć za 6-12 miesięcy.
LSIL
To zmiana śródpłaskonabłonkowa małego stopnia. Oznacza większe prawdopodobieństwo, że z nieprawidłowych komórek rozwinie się rak. Zmiany w 98% wynikają z zakażenia wirusem HPV. Ginekolog może wdrożyć leczenie, zlecić kolposkopię i zlecić powtórne badanie za 6 miesięcy.
HSIL
To zmiana śródpłaskonabłonkowa dużego stopnia. Tu ryzyko jest najwyższe. Obecne są liczne komórki, z których może rozwinąć się nowotwór. Symbole CIS, CIN II, CIN III oznaczają stopień zaawansowania zmian przedrakowych. Mimo że CIN III to nieprawidłowości dużego stopnia, nie wskazują jeszcze na raka. Przy HSIL zawsze potrzebna jest dalsza diagnostyka - kolposkopia i pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
Rewia 22/2014
