Jak i kiedy powinnaś badać piersi

Trzeba badać piersi - wie o tym prawdopodobnie każda kobieta. Niestety, niewiele z nas to robi... Jednym wydaje się, że lepiej nie wiedzieć o chorobie, bo diagnoza równa się wyrokowi śmierci. Inne odsuwają myśli o chorobie, sądząc, że akurat ich ona nie dotknie, bo niby dlaczego... Psychologowie potwierdzają, że to normalne, że rak budzi strach! W końcu wszyscy wiemy, że ta choroba może naprawdę skończyć się tragicznie . I na dodatek potwierdzają to statystyki: w Polsce z powodu nowotworu piersi codziennie umiera 13 kobiet!

Prawda jest jednak taka, że większości tych śmierci można było uniknąć, ponieważ w porę wykryty nowotwór piersi można całkowicie wyleczyć! Czas więc zacząć myśleć o raku realnie, a nie tłumaczyć sobie, że to problem tylko i wyłącznie dalekiej znajomej znajomych lub jakiejś tam pani z telewizji. Trzeba szybko zacząć działać, czyli po prostu badać się profilaktycznie. Szczególnie że to nie boli i można to zrobić w kilkanaście minut, całkowicie za darmo.

Zobacz film

Każda z nas, bez wyjątku, powinna sama badać swoje piersi przynajmniej raz w miesiącu.

Najlepiej badać się 3., 4. lub 5. dnia po zakończeniu miesiączki , (a potem zaznaczać to w kalendarzu - w ten sposób wymusisz na sobie dyscyplinę). W te dni piersi nie bolą, są miękkie i rozluźnione. Warto wiedzieć, że od drugiej potowy cyklu do kolejnej miesiączki piersi są nabrzmiałe i mogą mieć zgrubienia - to normalne. Kobiety po menopauzie powinny badać się zawsze tego samego dnia w miesiącu .

Piersi możesz zbadać, stojąc przed lustrem albo leżąc na plecach. Zdecyduj, jak będzie ci najwygodniej, i co miesiąc przyjmuj tę samą pozycję. Jeśli wolisz robić to na leżąco, wcześniej stań wyprostowana przed lustrem i sprawdź, czy piersi wyglądają tak jak zawsze: np. czy nie ma na skórze nowych przebarwień, czy któraś znacząco się nie powiększyła lub nie zmieniła kształtu. Pamiętaj, by zawsze dokładnie badać całą pierś, wraz z brodawkami. I nie zapominaj o zbadaniu węzłów chłonnych pod pachą!

Można je zrobić w kilka minut, są właściwie bezbolesne, a dają lekarzowi pewność, że w piersiach nie rozwija się rak.

Nawet jeśli nie wyczuwasz w piersiach żadnych zmian, koniecznie zgłaszaj się na kontrolę do ginekologa przynajmniej raz w roku. Dobrze byłoby, gdybyś podczas każdej takiej wizyty lekarz wykonał tzw. badanie palpitacyjne, czyli przez dotyk dłońmi. Jest obowiązkowe przynajmniej raz w roku dla każdej kobiety, która skończyła 20 lat. Ważniejsze są jednak badania specjalistycznym sprzętem.

Każda kobieta po czterdziestce co dwa lata powinna robić mammografię! Badanie to jest bezpłatne, jeśli masz skierowanie od ginekologa.

---

• Każda kobieta po czterdziestce co dwa lata powinna robić mammografię! Badanie to jest bezpłatne, jeśli masz skierowanie od ginekologa. Kobietom między 50. a 69. rokiem życia co dwa lata przysługuje bezpłatna mammografia i nie muszą mieć na nią żadnego skierowania. (Prywatnie robione takie badanie kosztuje ok. 100 zł). Mammografia to po prostu prześwietlenie piersi promieniami Roentgena (podobnie jak prześwietlenie płuc). Pierś umieszczana jest między dwiema płytkami i robi się jej zdjęcie. Badanie to może być nieco bolesne. Jest niezwykle skuteczne, bo pozwala wykryć nawet guzki wielkości zaledwie 3 mm! Niestety, nie pokazuje, z jakimi zmianami mamy do czynienia: czy to łagodny gruczolak, torbiel czy nowotwór. Dlatego jeśli mammografia uwidoczni jakieś guzki, lekarz zwykle kieruje pacjentkę dodatkowo na usg. piersi, które pokaże, jaki jest charakter zmian.

• Usg. piersi raz w roku powinny robić wszystkie kobiety o d 25. d o 50. roku życia. Jest ono bezpłatne, jeśli masz skierowanie od ginekologa. (Wykonane prywatnie kosztuje ok. 50 zł). W czasie badania usg. lekarz przykłada do piersi sondę emitującą ultradźwięki i przesuwa ją wolno po skórze, a wnętrze piersi oraz węzły chłonne (lekarz bada też doły pachowe) obserwuje na monitorze.

Do tego badania nie trzeba się przygotowywać - warto jednak wiedzieć, że lekarz może zapytać cię o to, czy już rodziłaś, czy karmiłaś piersią i czy zażywasz tabletki antykoncepcyjne. Trzeba też pamiętać, by zgłaszać się na usg. piersi po miesiączce (do 10. dnia cyklu). Wówczas piersi są rozluźnione i mniej tkliwe, więc badanie nie będzie nieprzyjemne. Badanie usg. jest wyjątkowo bezpieczne i jeśli zajdzie taka potrzeba, mogą je wykonywać nawet kobiety w ciąży.

Nie wpadaj w panikę, gdy wyczujesz jakieś zgrubienie! Większość kobiet ma w piersiach małe guzki i zazwyczaj są one niegroźnymi torbielami lub gruczolakami. Ale warto działać w myśl zasady: "dmuchaj na zimne". Umów się na wizytę, jeśli:

• wyczuwasz w piersi lub pod pachą zgrubienie lub guzek;

• brodawki, pieprzyki i przebarwienia, które miałaś na piersiach, powiększyły się lub zmieniły kolor;

• brodawka lub jej otoczka zmieniła kształt lub jest owrzodzona;

• coś wycieka z brodawki;

• piersi zmieniły swój kształt lub wielkość;

• masz powiększone węzły chłonne pod pachą.

Marta Nowik

konsultacja: dr n. med. Krzysztof Dynowski, ginekolog

Kobieta i Życie, nr 4/2010