Jedzmy miód. O zaletach apiterapii
Apiterapia (łac. apis - pszczoła i grec. therapia - leczenie) to metoda profilaktyki i leczenia produktami pszczelimi. Ich rola nie ogranicza się bowiem tylko do domowego stosowania. Są wartościowymi surowcami, które w postaci przetworzonej, np. w formie ekstraktów, wchodzą w skład wielu preparatów aptecznych. Fachowo nazywa się je apiterapeutykami. Apiterapeutyki stosuje się dziś w wielu dziedzinach medycyny konwencjonalnej - dermatologii, pediatrii, ginekologii, laryngologii, chirurgii, kardiochirurgii czy ortopedii.
Panie profesorze, jakie produkty wykorzystuje apiterapia?
Prof. B. Kędzia: - Wszystkie, jakie tylko zostały zebrane, przetworzone i wydzielone przez pszczoły. A więc: miód pszczeli, propolis - kit pszczeli, pyłek kwiatowy, mleczko pszczele, jad pszczeli i wosk. Ich działanie jest wielokierunkowe: antybakteryjne, regeneracyjne, detoksykacyjne, znieczulające, a przede wszystkim biostymulujące - poprawiające metabolizm i odporność.
Na co konkretnie działają?
- Podobne zastosowanie mają miód, propolis i pyłek kwiatowy. Leczą choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, takie jak kaszel, katar, zapalenia gardła, krtani i oskrzeli. Ponadto choroby układu krążenia - nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną, nerwicę serca. Choroby przewodu pokarmowego - nieżyty, wrzody żołądka i dwunastnicy. Wzmacniają nerwy i poprawiają nastrój, przyspieszają regenerację wątroby oraz zmian skórnych, np. gojenie ran.
A co z mleczkiem i jadem?
- Mleczko ze względu na swój wyjątkowy skład dodaje wigoru i energii. Dlatego zalecane jest seniorom. Jad wykorzystuje się w chorobach reumatycznych i neurologicznych, zespołach bólowych. Zabiegi użądleń przez pszczoły powinni kontrolować specjaliści, a więc lekarze apiterapeuci.
Coraz częściej słyszymy o miodzie manuka. Co to za miód? Czemu zawdzięcza popularność?
- Miód manuka wytwarzany jest przez pszczoły z nektaru kwiatów krzewu manuka (Leptospermum scoparium), rosnącego w Nowej Zelandii i płd.-wschodniej Australii. Z badań wynika, że miód ten ma wyjątkowo silne właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. A co za tym idzie - szerokie zastosowanie terapeutyczne.
- Działanie lecznicze zawdzięcza substancji o nazwie metyloglioksal - MGO, która powstaje w wyniku przemian chemicznych w nektarze kwiatów krzewu manuka. Aktywność biologiczna miodu manuka zależy właśnie od jego stężenia. A to kształtuje się w zakresie od 30 do 800 mg metyloglioksalu/kg miodu, co na opakowaniach produktu zaznacza się jako 30-800 MGO. Miodem najczęściej wybieranym przez konsumentów jest ten ze znakiem 400 MGO. Krajowe miody też zawierają metyloglioksal. Tyle że jego ilości są w nich śladowe - poniżej 5 mg/kg.
Komu i przy jakich dolegliwościach zaleca się miód manuka?
- Miód manuka spożywać mogą wszyscy. Pod warunkiem, że nie są uczuleni na produkty pszczele. Nie ma przeciwwskazań, by podawać go dzieciom powyżej 1. r. życia. Szczególnie polecany jest osobom z problemami żołądkowo- jelitowymi i wrzodami - zwalcza powodujące je pałeczki H. pylori, z chorobą refluksową. A także mającym problemy z odpornością, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Wspomaga leczenie trudno gojących się ran: niszczy antybiotykooporne bakterie, usuwa martwą tkankę, przyspiesza gojenie. Łagodzi zmiany atopowe i trądzikowe.
Miód manuka jest bardzo drogi. Z czego to wynika?
- Trudno go pozyskać. Aby właściwie spełniał swą rolę w organizmie, musi mieć określone parametry. Oprócz zawartości MGO ważna jest zawartość HMF - niska świadczy o jego właściwym pozyskiwaniu i przechowywaniu, liczba diastazowa - parametr aktywności enzymów. Dlatego skrupulatnie badany jest pod względem jakości handlowej. Ponadto jest jedyną odmianą miodu, która zachowuje aktywność antybiotyczną po ogrzaniu do temperatury powyżej 60°C. Wydaje się więc, że jego wyższa cena - w porównaniu z innymi miodami - jest uzasadniona.
Co jeszcze warto o miodzie wiedzieć?
- Miód jest cennym produktem odżywczym dla ludzi wyczerpanych pracą fizyczną i umysłową. Likwiduje skutki stresu i przemęczenia.
- Pomaga w detoksykacji, chroni przed działaniem zanieczyszczonego środowiska, osłabia toksyczne działanie alkoholu i nikotyny.
- Wzmacnia siłę skurczu i wydolność mięśnia serca.
- Stymuluje przy niedokrwistości produkcję czerwonych ciałek krwi i hemoglobiny.
- Łagodzi dolegliwości ze strony żołądka, poprawia motorykę jelit. Korzystnie działa na nerki oraz drogi moczowe.
- Zmniejsza stany zapalne śluzówek i dziąseł, np. przy paradontozie.
- Nie powoduje próchnicy!