Lecznicza moc warzyw i owoców

Są pełne witamin i mikroelementów, a do tego (jeśli je dobrze przyrządzimy) większość z nich ma naprawdę niewiele kalorii. Dlatego właśnie owoce i warzywa powinny być podstawą naszego menu. Dietetycy zalecają, by przygotowując posiłki, podzielić talerz na trzy części. Największą niech zajmują warzywa lub owoce, mniejszą - węglowodany złożone, (np. grube kasze, makaron razowy), najmniejszą - produkty białkowe (mięso albo ryby). Gdybyśmy jedli tak na co dzień, pewnie ominęłoby nas wiele chorób, m.in. otyłość, nadciśnienie, cukrzyca... Warto więc jak najszybciej podjąć decyzję o zmianie diety. A jeżeli chcesz dodatkowo pokonać niektóre kłopoty ze zdrowiem, wybieraj głównie te warzywa i owoce, które mają lecznicze właściwości.

Jadłospis bogaty w odpowiednie warzywa i owoce pomaga nie tylko zapobiec chorobom serca i układu krążenia, ale także z nimi wygrać! Dlatego zachęcamy cię do przeprowadzenia bardzo prostej kuracji dietą. Koniecznie uwzględnij w niej proponowane przez nas warzywa oraz owoce. Oto, co dobrego mogą one zdziałać:

- Ograniczają wchłanianie cholesterolu. Najskuteczniej robią to: kapusta, brokuły oraz owoce drobnopestkowe (maliny, truskawki). Zawierają bardzo dużo błonnika, który wiąże tłuszcze w przewodzie pokarmowym, a tym samym zapobiega odkładaniu się cholesterolu we krwi. Błonnika szczególnie dużo jest w surowych owocach oraz blanszowanych lub surowych warzywach. Warto wspomnieć również o niedocenianym warzywie, jakim jest karczoch. Zawiera on cynarynę, która hamuje produkcję cholesterolu. Włączenie karczocha do codziennej diety może zmniejszyć poziom cholesterolu nawet o 20 proc.!

Ochronę przed wolnymi rodnikami zapewniają przeciwutleniacze. Najwięcej jest ich w kolorowych warzywach i owocach. Im bardziej nasycona barwa, tym więcej przeciwutleniaczy.

---

- Obniżają ciśnienie. Takimi właściwościami może się poszczycić potas. Jeśli chcesz mieć go pod dostatkiem, jak najczęściej sięgaj po: pomidory, banany, awokado, ziemniaki.

- Chronią układ krwionośny i wspierają jego działanie. Do chorób kardiologicznych przyczyniają się wolne rodniki, które powoli niszczą komórki, również serca. Sprawiają też, że szybciej rośnie poziom cholesterolu. Ochronę przed wolnymi rodnikami zapewniają przeciwutleniacze. Najwięcej jest ich w kolorowych warzywach i owocach. Im bardziej nasycona barwa, tym więcej przeciwutleniaczy. Warto więc, by w menu znalazły się: marchew, sałata, dynia, dzika róża, papryka, arbuzy, ciemne winogrona, cebula, aronia, jagody, czerwone grejpfruty.

- Pomagają zwalczyć stres. A jak wiadomo, przyczynia się on do rozwoju chorób serca. Skutki stresu najskuteczniej łagodzą warzywa i owoce zawierające magnez. Mogą być to m.in. truskawki, maliny, jeżyny, zielona papryka.

Najskuteczniejsza (i najzdrowsza!) dieta odchudzająca oparta jest na warzywach i owocach. Nie znaczy to jednak, że osoby, które chcą schudnąć, mogą objadać się tymi smakołykami bez ograniczeń. Aby skutecznie tracić kilogramy, trzeba wiedzieć, które warzywa i owoce wybierać, oraz jak je przyrządzać. Oto, czego można od nich z całą pewnością oczekiwać.

- Przyspieszają spalanie kalorii. Warzywa z reguły są mniej kaloryczne od owoców. Niektóre nawet mają tzw. ujemny bilans kaloryczny. Oznacza to, że jedząc je... chudniesz. Do tej grupy jarzyn zaliczają się: ogórek, rzodkiewka, sałata, kapusta, pomidor, zielony groszek, kalarepa, papryka oraz szparagi. Warzywa te odchudzają, ponieważ organizm podczas ich trawienia wykorzystuje więcej energii, niż one mu dostarczają.

Warzywa z reguły są mniej kaloryczne od owoców. Niektóre nawet mają tzw. ujemny bilans kaloryczny. Oznacza to, że jedząc je... chudniesz.

---

- Są małokaloryczne, jeśli są odpowiednio przyrządzane. Niektóre warzywa i owoce nie powodują przybierania na wadze, ale tylko pod warunkiem że zjesz je w odpowiedniej formie. Surowa marchew jest mniej kaloryczna niż gotowana (pod wpływem wysokiej temperatury zachodzą przemiany w cukrach, powodujące, że gotowana ma więcej kalorii). Nie tuczą: kalafior bez tartej bułki, kapusta niezasmażana. Bakłażany i cukinie jadaj grillowane lub duszone - podczas smażenia chłoną tłuszcz. Gotowane ziemniaki mają tylko 60 kcal w 100 g, ale frytki lub smażone kartofle, nawet 200! Ananasy, brzoskwinie, mandarynki jadaj na surowo. Takie z puszki skąpane są w słodkiej (a więc bardzo kalorycznej) zalewie.

- Zastępują tuczące słodycze. Niektóre owoce zawierają dużo cukru, a więc dostarczają sporo kalorii. Są jednak źródłem wielu cennych dla zdrowia substancji, dlatego nie rezygnuj z nich całkowicie. Po banany, winogrona, mango sięgaj tylko wtedy, gdy masz ochotę na coś słodkiego.

Żyjemy w świecie pełnym zanieczyszczeń, jemy sporo przetworzonego jedzenia, które zawiera konserwanty (m.in. związki siarki i azotu), nieobojętne dla naszego zdrowia. To wszystko powoduje, że w organizmie kumulują się szkodliwe substancje - toksyny. Gdy jest ich dużo, czujemy się przemęczeni, mamy kłopoty z koncentracją. Mogą również pojawić się bóle głowy, niestrawność, problemy z zasypianiem i koncentracją, rozdrażnienie. Wtedy właśnie warto pomyśleć o kuracji odtruwającej. Najlepsza jest taka, której podstawą są warzywa i owoce.

Nie obieraj jednak cytrusów z otaczającej je białej błonki. To właśnie w niej znajduje się mnóstwo błonnika!

---

- Przyspieszają oczyszczanie się organizmu. Jeśli wzbogacisz menu w produkty bogate w błonnik, organizm łatwiej wydali zalegające w jelitach resztki pokarmowe, a wraz z nimi także toksyny. Aby kuracja błonnikowa była naprawdę skuteczna, powinnaś codziennie przez 10 dni jeść dania składające się głównie z: buraków czerwonych, selera, jabłek, melonów, brzoskwiń, jagód, surowej, gotowanej oraz kiszonej kapusty. Do tego niewielkie ilości produktów z pełnego ziarna (np. razowy makaron i pieczywo), raz dziennie chude mięso lub ryba, najlepiej morska. I jeszcze woda - co najmniej 3 litry dziennie. Pij ją przez cały dzień małymi porcjami.

- Pobudzają działanie wątroby. A to przecież ona w dużym stopniu jest odpowiedzialna za unieszkodliwianie toksycznych substancji. Najskuteczniej mobilizują ją do pracy cytrusy, które dodatkowo mają właściwości wiązania metali toksycznych (kadmu, miedzi, ołowiu), a potem usuwania ich z organizmu. Warto więc sięgać po świeżo wyciśnięty sok z pomarańczy i grejpfrutów, a wodę przyprawiać sokiem z cytryny. Doskonałą przekąską dla osób na diecie oczyszczającej jest również sałatka z kiwi i owoców cytrusowych. Nie obieraj jednak cytrusów z otaczającej je białej błonki. To właśnie w niej znajduje się mnóstwo błonnika! Oczyszczająco działają również czarna rzodkiew i karczoch. Te mało popularne u nas warzywa bardzo skutecznie poprawiają pracę wątroby.

- Wpływają dobrze na pracę nerek. A to dlatego, że z jednej strony działają moczopędnie, a z drugiej nie obciążają ich nadmiernie. Dzięki temu nerki pracują pełną parą i mogą usuwać z moczem zbędne produkty przemiany materii. Moczopędnie działają owoce i warzywa zawierające dużo wody, m.in. arbuzy, gruszki, truskawki, jabłka, melony, rzodkiewka, kalarepka, papryka, ogórki oraz pomidory. Jeśli zaś chodzi o odciążenie nerek, najlepiej wywiążą się z zadania potrawy z warzyw gotowanych na parze. Uwaga! Koniecznie bez dodatku soli!

Iwona Janczarek, konsultacja: Małgorzata Kowalik, dietetyk

Kobieta i życie 7/2010