O czym świadczą kurcze mięśni?

Najczęstszą przyczyną kurczów mięśni są zaburzenia gospodarki elektrolitowej, czyli niedobory magnezu, sodu, potasu i wapnia w organizmie. Mają też one inne negatywne konsekwencje. Brak magnezu np. źle wpływa na pamięć i koncentrację, powoduje kołatanie serca, zaburzenia pamięci krótkotrwałej i ciągłe zmęczenie.

Potas jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca, a niedobór wapnia sprzyja osteoporozie. Do niedoboru elektrolitów dochodzi zwykle podczas stosowania drastycznych diet odchudzających, przegrzaniu i odwodnieniu organizmu - przy biegunce i wymiotach (dzieci, osoby starsze), przetrenowaniu (utracie soli wraz z potem). Niedobór elektrolitów, a zwłaszcza potasu, spowodować może zażywanie leków moczopędnych (na obniżenie ciśnienia tętniczego, zaburzenia krążenia i nerek). Podobnie działają psychotropy, leki przeciw astmie i chorobie Alzheimera.

Przyczyną kurczów może być też praca zawodowa, wymagająca wykonywania długi czas jednostajnej czynności. W przypadku urzędników mówi się np. o "ręce pisarza".

Kurcze mięśni bywają objawem zaburzeń krążenia, do których dochodzi podczas zapalenia żył lub zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic. Jeśli więc oprócz dolegliwości ze strony mięśni występują inne objawy, np. zaczerwienienie i podwyższona temperatura skóry w miejscu bólu, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogło dojść do zakrzepicy. Towarzyszyć mogą poważnym chorobom mięśniowym, takim jak np. miastenia, czy schorzeniom o podłożu neurologicznym.

Dla tężca, zapalenia opon mózgowych, wścieklizny, tężyczki, zespołów ruchów mimowolnych (hiperkinez) typowe są tzw. kurcze toniczne. Ich cechą jest stałe, wzmożone napięcie mięśni, które powoduje unieruchomienie określonych części ciała. Z kolei kurcze kloniczne, czyli drgawki (cykliczne kurcze o różnym natężeniu i czasie trwania, przerywane fazami rozluźnienia mięśni), mogą pojawić się przy zatruciach i udarze mózgu, śpiączce hipoglikemicznej w przebiegu cukrzycy. Kurcze mieszane występują w padaczce i rzucawce poporodowej.

W przypadku kurczów powodowanych konkretnym schorzeniem konieczne jest leczenie przyczynowe. Niedobór elektrolitów trzeba uzupełnić. Nie wystarczy dieta, niezbędne będą preparaty apteczne. Inaczej niedobory będą się pogłębiać. Na wchłanianie się magnezu, który łatwo się wypłukuje, a trudno przyswaja, wpływa rodzaj soli. Te preparaty, które zawierają magnez w postaci soli organicznych, tj. cytrynianu, mleczanu i asparaginianu, przyswajają się lepiej niż te z soli nieorganicznych - chlorku czy węglanu.

Warto wybierać połączenie magnezu i witaminy B6, gdyż wspomaga ona jego wchłanianie. Przyjmowanie preparatów zawierających potas warto skonsultować z lekarzem. Wymaga ono wyjątkowo skrupulatnego przestrzegania dawek, ponieważ przedawkowanie potasu (hiperkaliemia) prowadzi do zwolnienia akcji serca. Przy silnych kurczach i drgawkach lekarz może zapisać leki przeciwpadaczkowe (fenytoina, karbamazepina), uspokajające benzodiazepiny (diazepam) i chininę.