​Odżywianie w chorobach onkologicznych

Chorobom onkologicznym towarzyszy szereg dolegliwości m.in. jadłowstręt, zaburzenia w odczuwaniu smaku i zapachu, suchość w jamie ustnej, zapalenia, dokuczliwe uczucie pełności po posiłku, nudności, osłabienie. Ogólne zasady diety powinny zostać zmodyfikowane w taki sposób, aby umożliwić dostarczenie wszystkich niezbędnych składników diety oraz ułatwić choremu większy komfort odżywiania.

Nie istnieje uniwersalna dieta odpowiednia dla każdej osoby cierpiącej na chorobę onkologiczną. Musi być ona uzależniona od indywidualnych potrzeb i tolerancji organizmu związanych z rodzajem nowotworu, dolegliwościami czy chorobami współistniejącymi. Dlatego, jeżeli walczysz z chorobą, skorzystaj z porady dietetyka, który dopasuje odpowiednio zbilansowany jadłospis.

Placki z sera i kaszy manny to niestandardowa propozycja na śniadanie. Poza wartością odżywczą bardzo duże znaczenie ma również smak, zapach i konsystencja. Co ciekawe, tego typu dania, tradycyjnie usmażone, nie byłyby wskazane w chorobie nowotworowej, natomiast dobrze spełniają swoją rolę w formie pieczonej. Dzięki temu, że placki można przygotować i podawać zarówno w wersji na słodko, jak i na słono, są one świetnym uzupełnieniem całodniowego planu diety.\

Lekki, sycący i sezonowy przepis na zupę szparagową to propozycja na lunch. Pamiętaj, że szparagi są źródłem związków niezbędnych w chorobie nowotworowej tj. przeciwutleniających związków: witamin C, E i beta-karotenu oraz glutationu. Ale nie wolno zapominać, że zawartość witamin w potrawie maleje im dłużej jest ona gotowana. Zatem szparagi należy gotować najkrócej, jak to możliwe. Aby posiłek był jeszcze bardziej pełnowartościowy, warto podać zupę z pieczywem pełnoziarnistym i dodatkiem ugotowanego mięsa drobiowego, ryby, serkiem tofu lub jajkiem.\

Cukinia nadziewana mięsem jest lekkostrawna i może się sprawdzić zwłaszcza u osób, które mają kłopot z gryzieniem i połykaniem. Danie jest bardzo różnorodne, ponieważ łączy produkty z trzech podstawowych grup produktów spożywczych: wartościowe białko (mięso drobiowe), warzywa i węglowodany (bułka). Bardzo ważne jest stosowanie tego typu wieloskładnikowych potraw, ponieważ uzupełni zwiększone zapotrzebowanie na wszelkie składniki odżywcze.

Placki z białego sera i kaszy manny (2 porcje)

Czas przygotowania: 25-30 min. Poziom trudności: łatwe.

Białko: 30,1g; Tłuszcze: 31,9g; Węglowodany: 27,7g; Kaloryczność: 513kcal. GDA*- Białko: 60%; Tłuszcze: 46%; Węglowodany: 10%; Kaloryczność: 26% 

Składniki:

- 120g półtłustego twarogu lub sera ricotta,

- 3 łyżki  kaszy manny błyskawicznej (suchej),

- jajko,

- łyżka oleju rzepakowego,

- w wersji na słodko: szczypta cukru (niekoniecznie), cynamonu i/lub kardamonu,

- w wersji na słono: pieprz ziołowy, dowolne zioła np. koperek, tymianek.

Przygotowanie

Nagrzać piekarnik do 180^oC. Ser przecisnąć lub dokładnie wyrobić, wymieszać z żółtkiem, kaszą, cukrem, przyprawami. Z białka ubić pianę i wymieszać z masą serową. Uformować placki i ułożyć na wysmarowanej oliwą brytfance lub nałożyć masę do foremek do zapiekania posmarowanych oliwą i piec około 7-10 minut do zrumienienia. Podawać z owocami lub warzywami.

Krem ze szparagów (2 porcje)

Czas przygotowania: 40 min. Poziom trudności: łatwe.

Białko:13,8g; Tłuszcze: 2,4g; Węglowodany: 36,2g; Kaloryczność: 163kcal.  GDA*- Białko: 28%; Tłuszcze: 3%; Węglowodany: 13%; Kaloryczność: 8% 

Składniki:

- wywar warzywny: 2 szklanki wody, 2 marchewki, mały korzeń pietruszki, 1/4 średniego selera, kawałek pora, pół pęczka natki z pietruszki, liść laurowy, ziele angielskie, pieprz,

- pęczek szparagów (400g),

- pieprz,

- gałka muszkatołowa,

- jogurt naturalny (3 łyżki).

Przygotowanie

Ugotować osobno bulion na pokrojonych warzywach. Szparagi oczyścić, odciąć główki. W gotowym bulionie krótko, ale do miękkości ugotować łodygi szparagów. Główki szparagów najlepiej ugotować na parze, nad gotującą zupą, kilka minut. Zupę przetrzeć lub zmiksować. Doprawić przyprawami i jogurtem, włożyć wcześniej przygotowane szparagowe główki.

Cukinia nadziewana mięsem (1 porcja)

Czas przygotowania: 45 min. Poziom trudności: średnio trudne.

Białko: 31,5g; Tłuszcze: 3,4g; Węglowodany: 40,2g; Kaloryczność: 284kcal.  GDA*- Białko: 63%; Tłuszcze: 5%; Węglowodany: 15%; Kaloryczność: 14% 

Składniki:

- 1/2 cukinii,

- 1/2 małej marchewki,

- 1/2 małej pietruszki, kawałek selera,

- 1/2 małej cebuli lub kawałek pora,

- mielone mięso drobiowe,

- kawałek bułki lub 1/2 kromki chleba,

- pieprz,

- łyżka koncentratu pomidorowego,

- inne ulubione przyprawy np. tymianek.

Cukinię przekroić wzdłuż i wydrążyć z wnętrza miąższ. Warzywa zetrzeć na tarce, dusić pod przykryciem w odrobinie wody z pieprzem, liściem laurowym i zielem angielskim. Bułkę namoczyć i odcisnąć, połączyć z drobno posiekaną cebulką i mięsem. Uduszone, odlane warzywa połączyć z masą mięsną. Doprawić do smaku koncentratem, pieprzem i przyprawami. Połówkę cukinii napełnić farszem, włożyć do naczynia do zapiekania i upiec w temp 180 stopni do wymaganej miękkości około 25 minut. Tak samo można nadziać paprykę, pomidora lub bakłażana.

Uwaga! Załączone przepisy są przykładami trzech głównych dań i nie są jednodniowym, pełnym jadłospisem - można je stosować razem lub osobno.

* % wskazanego dziennego spożycia (GDA) określonego dla osoby dorosłej na poziomie 2000 kcal/dzień.

Przepisy przygotowała dietetyk Alicja Kalińska - od 14 lat, jako jedyna w Polsce, wraz ze swoim zespołem rozwija amerykańską metodę SetPoint. Autorka i konsultantka publikacji oraz programów telewizyjnych nt. diety i żywienia. Tylko w ciągu ostatnich lat jej zespół pomógł 20 tys. klientów stracić łącznie ponad 50 ton tkanki tłuszczowej.