Prezbiopia: Wyraźny problem ze wzrokiem
Może pojawić się już około 40. roku życia i powodować, że zaczynamy mieć problemy z wyraźnym widzeniem blisko położonych przedmiotów, a czytany tekst jest bardziej widoczny, jeśli odsuniemy książkę lub gazetę od oczu.
I nie ma znaczenia, czy wcześniej zdiagnozowana była u nas krótkowzroczność lub dalekowzroczność. Ten problem, który wcześniej czy później dotyczyć będzie każdego z nas, nazywamy prezbiopią. Nasz wzrok pogarsza się z wiekiem i jest to zupełnie naturalny proces, którego nie unikniemy. Dlatego też prezbiopii, zwanej również starczowzrocznością, nie traktujemy jako choroby ani chwilowego schorzenia. Jest to wada, która dotyka prawie 50 proc. Polaków. Nauczmy się zatem, jak ją rozpoznawać i korygować, aby nasze życie było łatwiejsze.
Dlaczego ostro widzimy na każdą odległość
Jedną z najważniejszych zdolności ludzkiego oka jest akomodacja, czyli umiejętność przystosowania do wyraźnego widzenia na różne odległości. Mechanizm ten polega na zmianie krzywizny soczewki ocznej, odbywającej się samoczynnie, z udziałem mięśni współpracujących z gałką oczną, kiedy przenosimy wzrok z odległości bliskich na dalekie i odwrotnie. Przy patrzeniu na przedmioty odległe soczewka oczna jest spłaszczona. W takim stanie oczy odpoczywają. Aby zobaczyć przedmioty bliskie, mięśnie muszą zadziałać na soczewkę i spowodować jej uwypuklenie.
Długotrwałe skupianie wzroku na szczegółach znajdujących się w małych odległościach od oczu, jest dla tych mięśni dużym wysiłkiem. Dlatego podczas długich godzin pracy przy komputerze, czy czytania książki, zaleca się robienie przerw na skierowanie wzroku w dal, czyli inaczej mówiąc na rozluźnienie mięśni działających na soczewkę. Aby soczewka mogła przyjmować różny kształt (bardziej płaski lub bardziej wypukły), musi mieć odpowiednią elastyczność. Mięśnie, dzięki którym zachodzą zmiany jej krzywizny, również muszą być w pełni sprawne. Po ukończeniu 40. lub 50. roku życia mogą wystąpić trudności z wyraźnym widzeniem bliskich obiektów, takich jak druk w książce czy gazecie - szczególnie przy słabym oświetleniu. Dzieje się tak dlatego, gdyż soczewka oczna stopniowo traci swoją elastyczność, a mięśnie z nią współpracujące osłabiają się. Oko traci zdolność akomodacji i pojawia się problem prezbiopii.
Jak radzić sobie z prezbiopią?
W przypadku utraty ostrości widzenia bliży konieczne jest zwiększenie odległości pomiędzy obserwowanym przedmiotem a oczami, co uzyskujemy przez odsunięcie od siebie książki lub czasopisma. Widzimy wyraźniej, obraz nabiera wtedy ostrości. Dlatego prezbiopia jest często nazywana "syndromem długiej ręki", ponieważ często na wyciągnięcie ręki odsuwamy czytany tekst lub telefon w czasie pisania sms-ów.
Początkowo trudno jest rozpoznać problem z widzeniem i określić go jako prezbiopię. Zdarza się więc, że zamiast udać się do specjalisty, kupujemy gotowe okulary do czytania lub pożyczamy je od kogoś z rodziny. Taka korekcja nie rozwiązuje problemu, ponieważ gotowe okulary, niedostosowane do naszej indywidualnej wady, mogą ją nawet pogłębić oraz spowodować bóle głowy czy inne dolegliwości.
Osobom mającym problem z widzeniem na bliskie odległości w przeszłości często zalecano wyłącznie okulary ze szkłami do bliży. Jest to najprostsza metoda korekcji prezbiopii, ale nie najlepsza, ponieważ pozwala dobrze widzieć tylko te przedmioty, które są blisko oczu. Jeśli wzrok nie wymaga korekcji do dali, trzeba zdejmować okulary za każdym razem, kiedy wzrok kierowany będzie na przedmioty w większej odległości. Jeszcze gorzej będzie, jeśli przy prezbiopii istnieje potrzeba używania też okularów do dali. Wtedy zawsze trzeba mieć przy sobie dwie pary okularów i zmieniać je w zależności od tego, na jaką odległość kierujemy wzrok.
Jednak nawet posiadanie dwóch par okularów, jednej do bliży, drugiej do dali, nie zagwarantuje dobrego widzenia - wszystkie przedmioty, które znajdują się w odległościach pośrednich będą niewyraźnie. Może to znacząco wpływać na jakość widzenia. Szczególnie np. u osób pracujących przy komputerze lub kierowców, którym dla osiągnięcia komfortu widzenia może być potrzebna trzecia para okularów, zapewniająca wyraźne widzenie przedmiotów w odległościach pośrednich.
Najbardziej optymalnym i najwygodniejszym dla prezbiopa są okulary z soczewkami progresywnymi. Gwarantują one ostre widzenie na każdą odległość, a ich największą zaletą jest uniwersalność - skutecznie zastępują dwie pary okularów. Dzięki nim można wyraźnie widzieć wszystkie szczegóły, niezależnie od tego, czy patrzymy blisko, daleko, czy na odległości pośrednie.
- Nowoczesne soczewki progresywne zastępują dwie, a w niektórych przypadkach trzy pary okularów - do chodzenia, do czytania, do prac w odległościach pośrednich, na przykład do pracy przy komputerze. Dostosowują się nie tylko do indywidualnej anatomii oka, ale także do sposobu noszenia okularów, a nawet do budowy ciała użytkownika, co zapewnia optymalny komfort widzenia - mówi lek. med. spec. chorób oczu Renata Makuc, specjalista JZO. - Najlepiej korygować prezbiopię przy pomocy certyfikowanych soczewek. Można dobrać do nich dowolne oprawy okularowe, a same soczewki mogą być zarówno bezbarwne, barwione, jak i fotochromowe. Zawsze jednak powinny być one z powłoką antyrefleksyjną, zwiększającą komfort widzenia i ochronę wzroku przed szkodliwym promieniowaniem UV odbijającym się także od wewnętrznej powierzchni soczewki - dodaje.
Zadbaj o wzrok już teraz
Zmian związanych z wiekiem nie da się uniknąć, jednak profilaktyka i odpowiednia korekcja wzroku mogą złagodzić ich skutki. Przy doborze okularów, które będą stanowić właściwą pomoc dla wzroku, zawsze konieczna jest wizyta u specjalisty. Nigdy nie dajmy się skusić niską ceną gotowych okularów dostępnych w punktach pozaoptycznych. Regularne badania wzroku są nie tylko pomocne w diagnozowaniu wady wzroku i odpowiednim doborze korekcji, ale podczas nich lekarz może zdiagnozować też inne związane z wiekiem schorzenia, jak zaćmę czy jaskrę, których skuteczne leczenie, zależy w dużej mierze od czasu rozpoznania choroby.
Więcej w serwisie:
