Siedem możliwych przyczyn zadyszki
Uczucie braku powietrza przeraża, bo może zagrażać życiu. Zwykle jednak wcale tak nie jest.
1. Tak, to może być zawał
U kobiet duszność może być jedynym widocznym objawem zawału. Serce nie pompuje wysyconej tlenem krwi do tkanek i nagle pogarsza się wydolność wysiłkowa, brakuje tchu nawet przy przejściu z kuchni do pokoju. Wzywaj pogotowie! Czekając na lekarza, weź aspirynę (nie przy czynnej chorobie wrzodowej).
2. Serce nie bije miarowo
Niemiarowość serca - migotanie przedsionków albo tachykardia, czyli zbyt szybki jego rytm, mogą wywołać duszność, bo rozkojarzony mięsień gorzej pompuje krew, ta zatrzymuje się m.in. w płucach, prowadząc do ich obrzęku i wypełnione płynem pęcherzyki nie dostarczają tlenu.
3. Serce za dużo już przeszło
Czyli niewydolność serca. Gdy jest ono nadwerężone przebytymi chorobami, czasem wystarczy drobne przeziębienie, by zaostrzyć niewydolność krążenia. Wtedy oprócz duszności zwykle widoczne są obrzęki nóg.
4. Być może to anemia
Gdy brakuje czerwonych krwinek, tkanki czują niedostatek tlenu, pojawia się duszność, choć płuca i serce pracują prawidłowo.
5. Choroby oskrzeli i płuc
Takie jak:
Zapalenie płuc - duszność wynika z nieprawidłowej pracy pęcherzyków płucnych. Towarzyszy jej gorączka i złe samopoczucie.
Astma (także niezdiagnozowana) - przy nadwrażliwości na pyły, pyłki roślin i chemię drogi oddechowe zwężają się, utrudniając dopływ powietrza do pęcherzyków płucnych.
POChP - przewlekła obturacyjna choroba płuc. Rozwija się powoli, lecz nieuchronnie obniża wydolność oddechową.
6. Po prostu nadwaga
Nadprogramowe kilogramy utrudniają poruszanie się, a tkanka tłuszczowa zabiera tlen mięśniom i innym ważnym narządom, sprawiając, że dostają go mniej niż potrzebują.
7. Albo zwyczajna panika...
Gdy jesteś zdenerwowana, oddychasz szybciej, ale płytko. Czujesz duszność? Spowolnij oddychanie, np. wypuszczaj powietrze przez nos lub przez usta złożone w "dzióbek" albo oddychaj do papierowej/plastikowej torebki.
Kiedy NIEZWŁOCZNIE potrzebny jest lekarz?
Gdy duszność pojawia się nagle, bez powodu i masz nudności, wymioty lub czujesz, że zaraz zemdlejesz.
Gdy dusznościom towarzyszy ból w klatce piersiowej, kaszel lub słyszalny świst w oskrzelach.
Gdy trudno ci oddychać, jesteś blada i ciągle czujesz się zmęczona.
Gdy oprócz duszności masz obrzęk kostek, spuchnięte dłonie, a najbardziej brakuje ci powietrza w pozycji leżącej.
Warto zasięgnąć porady specjalisty, jeśli uczucie braku powietrza nasila się z czasem (trwa przez wiele dni, tygodni czy miesięcy).
Lekarz obejrzy cię, osłucha i zleci badania pomagające wyjaśnić przyczynę duszności: EKG, RTG klatki piersiowej, badanie wysiłkowe, spirometrię (badanie czynności płuc), morfologię.
Radzi lekarz medycyny Małgorzata Załoga
