Uszkodzona łąkotka

Sześćdziesięcioczteroletnia pacjentka została skierowana do poradni ortopedycznej z powodu bólu lewego kolana. Tydzień wcześniej potknęła się na schodach i, upadając, skręciła lewą nogę w kolanie.

Trafiła do izby przyjęć, ale w wykonanym badaniu rentgenowskim nie stwierdzono żadnych zmian. Od tego czasu odczuwała silny ból po wewnętrznej stronie kolana przy obciążaniu tej nogi. W czasie badania zauważyłem, że kontuzjowane kolano jest lekko spuchnięte. Stwierdziłem bolesność przy ucisku oraz objawy sugerujące uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej. Wykonałem badanie USG i stwierdziłem pęknięcie tej struktury. Skierowałem pacjentkę do szpitala.

Staw kolanowy utworzony jest przez kość udową, która tworzy jego panewkę i kość piszczelową stanowiącą jego głowę. 

W czasie ruchu powierzchnie stawowe przesuwają się i ocierają o siebie. Pokryte są gładką chrząstką szklistą, która ułatwia wykonywanie ruchu, jednak z upływem czasu chrząstki te ulegają wytarciu. 

Dlatego między powierzchniami stawowymi w kolanie znajdują się (zbudowane z tej samej chrząstki, która pokrywa powierzchnie stawowe) dodatkowe struktury, zwane łąkotkami.

W każdym kolanie są dwie łąkotki, boczna i przyśrodkowa. Mają kształt półksiężyca i są dokładnie dopasowane do powierzchni stawowych. 

Działają jak łożysko, ułatwiając wykonywanie ruchu i amortyzują obciążenia. Dlatego to one najczęściej ulegają uszkodzeniu w wyniku urazu kolana. 

Najbardziej narażona jest łąkotka przyśrodkowa. Do jej uszkodzenia dochodzi na skutek przekroczenia obciążenia lub fizjologicznego zakresu ruchu, na przykład gwałtownego wyprostowania lekko zgiętej i zrotowanej nogi lub odwrotnie, gwałtownej rotacji wyprostowanej lub lekko zgiętej w kolanie nogi. Uszkodzenie może się zdarzyć w czasie uprawiania sportu, a u osób starszych, ze względu na osłabioną strukturę łąkotki, nawet przy normalnej aktywności.

Głównym objawem uszkodzenia łąkotki jest ból z boku lub po wewnętrznej stronie kolana (w zależności od tego, która łąkotka jest uszkodzona). Ból może pojawiać się tylko w obciążeniu, ale w przypadku znacznego uszkodzenia występuje także przy ruchach bez obciążenia.

Jeśli łąkotka jest rozerwana, jej fragment może przemieścić się w obrębie stawu i zablokować go, ograniczając ruchy. Może pojawić się obrzęk kolana. Gdy wystąpią te objawy, powinniśmy zgłosić się do ortopedy. 

Rozpoznanie uszkodzenia łąkotki nie jest trudne: 

lekarz zgina w kolanie nogę ze zrotowaną do wewnątrz i na zewnątrz stopą (badanie wykonuje się w pozycji leżącej). Nasilenie bólu przy wykonywaniu tego ruchu świadczy o uszkodzeniu łąkotki; 

badaniem potwierdzającym rozpoznanie jest USG stawu.

Przy niewielkim uszkodzeniu lekarz może zalecić krótkotrwałe unieruchomienie i odciążenie kończyny, a następnie rehabilitację ze stopniowym zwiększaniem obciążenia. 

W większości przypadków konieczne jest leczenie operacyjne. Ze względu na ważną funkcję, jaką pełnią łąkotki, lekarze starają się unikać ich całkowitego usuwania. Jeśli to możliwe, próbują naprawić uszkodzenia. Zabieg zwykle wykonuje się artroskopowo, czyli przy pomocy kamerki i mikronarzędzi wsuniętych do stawu przez małe otworki. Bardzo rzadko konieczny jest zabieg na otwartym stawie. Oczywiście po leczeniu operacyjnym niezbędna jest rehabilitacja.