Żywe soki - zdrowe i pyszne

Napój, nektar, sok - co wybrać, skoro każdy kojarzy nam się z owocami? Nektar to rozcieńczony wodą świeży lub odtworzony z koncentratu sok z dodatkiem cukru. W litrze nektaru jest mniej więcej 450 ml wody i 20 łyżeczek cukru. Napój to jeszcze bardziej rozcieńczony i posłodzony sok, którego ilość waha się w granicach 5-20 proc., często z dodatkiem sztucznych barwników, aromatów i konserwantów. Ilość sacharozy jest w napojach i nektarach bardzo duża, dlatego ich picie sprzyja cukrzycy i próchnicy zębów. Mają mało witamin i minerałów oraz związków bioaktywnych, które powinny być podstawowym składnikiem dobrego soku.

Prawdziwy sok to tak naprawdę "owoc i warzywo w płynie" . Żeby spełniał nasze oczekiwania, powinien być w 100 proc. naturalny, bez dodatku wody czy cukru, wyprodukowany z owoców i warzyw, a nie odtwarzany z koncentratu, oraz świeży. Te warunki spełniają właściwie tylko soki świeże, tłoczone lub wyciskane, oraz koktajle z całych owoców i warzyw z miąższem. Jest to ważne dlatego, że tylko wtedy do soku trafia również błonnik niezbędny do wiązania i spowalniania wchłaniania cukru, co sprawia, że sok syci na długo. WHO zaleca spożywanie pięciu porcji owoców i warzyw dziennie. Prawidłowo skomponowany sok jest w stanie pokryć to zapotrzebowanie.

Badania mówią, że świeże soki z miąższem są przyswajalne w 75 proc. w ciągu 15 minut, zaś surowe warzywa dopiero po 2-3 godzinach i tylko w 20 proc. Świeżo wyciskane soki są najbogatszym źródłem witamin (antyoksydacyjnych witamin C, A, E), gdyż nie wymagają żadnych zabiegów konserwujących. Wybór odpowiedniej wyciskarki też odgrywa tu ogromną rolę, gdyż np. sokowirówka wykonuje aż 10 tys. obrotów na minutę, co niszczy większość witamin, podczas gdy głowica wyciskarki wykonuje ich tylko 60. Nie zmienia się wtedy struktura koloidalna składników odżywczych, głównie protein i minerałów. Są one esencją naturalnego bogactwa roślin.

Soki z miąższem, miksy owocowo-warzywne to też doskonały sposób, aby w jednej szklance dostarczyć sporej dawki minerałów, o wiele większej niż uzyskalibyśmy ze zjedzenia np. jednego jabłka. Pijąc codziennie odpowiednio skomponowany sok warzywno-owocowy, zwielokrotniamy szansę na dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składowników odżywczych, tj. wapnia, magnezu, żelaza, fosforu, potasu, manganu, cynku, selenu i wielu innych bioprzyswajalnych składników odżywczych. Badania wykazują, że dzięki spożyciu ok. 700 ml mętnego soku jabłkowego dziennie potencjał przeciwutleniający organizmu wzrasta o 50 proc.!

O wiele łatwiej wypić szklankę soku, niż zjeść kilogram owoców i warzyw naraz, i to na surowo! Świeżo wyciskane soki warzywno-owocowe znajdują zastosowanie w profilaktyce nowotworowej oraz w kuracjach chorób cywilizacyjnych. Badania dowodzą ich ogromnego potencjału niszczącego zmutowane komórki. Dzieje się tak za sprawą zawartości dużych ilości przeciwutleniaczy i oligosacharydów. Antyoksydanty niszczą i usuwają z naszego organizmu wolne rodniki sprzyjające starzeniu się i mutacji komórek, zapobiegają rakotwórczemu działaniu powstających w przewodzie pokarmowym nitrozoamin.

Według naukowców z Instytutu Nowotworów Uniwersytetu Stanforda świeże soki są naładowane antynowotworowymi fitozwiązkami i witaminami, które są bardzo łatwo przyswajalne przez organizm. Najpopularniejsze z nich to flawonoidy, które według prof. Jana Oszmiańskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu zawarte są w mętnych sokach w ilości czterokrotnie większej niż w sokach klarownych. Chronią nas one przed rakiem piersi i powstrzymują rozwój raka płuc. "Wymiatają" wolne rodniki z komórek, hamują starzenie się skóry, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i pochłaniają szkodliwe promieniowanie UVA i UVB. Potrafią zablokować produkcję komórek nowotworowych i doprowadzić do ich apoptozy (resweratrol z czerwonych winogron, likopen z pomidorów, indole zawarte w brokułach czy kwas elagowy zawarty w borówkach, granacie, truskawkach i malinach).

Badania potwierdzają, że dieta bogata w świeże owoce i warzywa zmniejsza o około 40 proc. ryzyko zachorowania również na nowotwory jelita grubego, żołądka, jamy ustnej, trzustki i pęcherza. Oligosacharydy w dużych ilościach obecne w jabłkach zabijają do 46 proc. komórek raka okrężnicy. Funkcję antyoksydantów pełnią też zawarte w świeżych sokach witaminy A, C, E i P. Działają jak katalizatory, są niezbędne w przebiegu większości procesów biochemicznych. Decydują o tym zawarte w roślinach enzymy. Odpowiadają za prawidłowe trawienie, podziały i regenerację komórek, pracę układu mięśniowego, oczyszczanie organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii i inne procesy życiowe. Ich niedobory upośledzają te funkcje, zaburzając równowagę ustroju.

Kolejnym składnikiem niezbędnym w naszej diecie, którego dostarczają nam soki z miąższem, jest włókno roślinne. Nie jest ono trawione przez enzymy układu pokarmowego, dlatego działa jak swoista miotełka dla jelit. Przyśpiesza pasaż pokarmu, zapobiega zaparciom i usuwa toksyny, przez co zapobiega nowotworom jelita grubego. Ponadto wiąże wodę, więc pęcznieje w żołądku i daje uczucie sytości. Zmniejsza wchłanianie cholesterolu, obniża ciśnienie krwi, ogranicza ilość glukozy i zapotrzebowanie organizmu na insulinę. Dlatego wybierając gotowe soki, pamiętajmy, by były gęste i z miąższem, w którym zawarty jest błonnik. Klarowne soki to tylko niepotrzebna dawka cukru.

Jak widać, zalet tego typu napojów jest wiele: dobre samopoczucie, zwiększenie energii życiowej, poprawa kondycji organizmu, odkwaszenie i oczyszczenie organizmu, wspomaganie pracy układu pokarmowego i wzmocnienie odporności. Pijąc te "zdrowe eliksiry", zahamujemy procesy starzenia, ułatwimy trawienie tłuszczów, zrzucimy zbędne kilogramy, odmłodzimy i nawilżymy organizm, a także poprawimy kondycję skóry, włosów i paznokci. Dzięki takiej diecie unikniemy depresji i skłonności do pogarszania nastroju. Zniwelujemy skutki stresowego trybu życia i dodamy sobie energii. Alkalizująca moc soków przywraca organizmowi prawidłowy poziom pH, co pozytywnie wpłynie na nasz stan umysłu, poprawi wygląd skóry i pomoże uporać się z niezdrowym uzależnieniem od używek: alkoholu, słodyczy, papierosów. Lepsze samopoczucie zmniejszy apetyt na "śmieciowe jedzenie".

Specjaliści od sokoterapii i medycyny naturalnej proponują odpowiednie mieszanki warzywno-owocowe:

1. schorzenia reumatyczne i bóle stawów - 150 ml soku z marchwi, po 50 ml soku z ogórka i zielonej papryki,

2. problemy skórne, słabe włosy i paznokcie - 150 l soku z marchwi i po 50 ml soku z ogórka i sałaty,

3. infekcje grzybicze i zapalenie pęcherza moczowego - 150 ml soku z marchwi i 100 ml soku z pietruszki,

4. wspomaganie odchudzania - 100 ml soku z jabłek, 50 ml soku z pomidorów, 50 ml soku z dyni i 50 ml soku z cytryny,

5. poprawa koncentracji i pamięci - po 100 ml soku z ogórka i czarnej porzeczki, po 50 ml soku z jabłek i grapefruita,

6. usuwanie toksyn z organizmu i regeneracja - mieszanka soku z zielonych liści i łodyg: natki pietruszki, szpinaku, selera naciowego, koperku, ruccoli w połączeniu z sokiem z marchewki i bulwy selera, zielonej papryki i szparagów,

7. profilaktyka astmy u dzieci - soki z jabłek i bananów (prowadzący badania dr Peter Burney wraz z naukowcami z Imperial College w Londynie przypisuje korzystny wpływ soku na oskrzela i płuca roślinnym flawonoidom i kwasom fenolowym zawartym w jabłkach. Picie soku jabłkowego z miąższem przez kobiety ciężarne obniża ryzyko astmy u ich potomstwa),

8. choroby cywilizacyjne (cukrzyca, choroby układu krwionośnego) - soki z dużą zawartością polifenoli: z żurawiny, malin, jabłek, pomidorów, moreli, czerwonych winogron, czarnych porzeczek, grapefruitów,

Soki jednoskładnikowe do zadań specjalnych:

- sok z pietruszki - likwiduje obrzęki, oczyszcza wątrobę, działa przeciwzapalnie,

- sok z buraka - zwalcza anemię, wspomaga układ krwionośny, zwiększa odporność, łagodzi "uderzenia gorąca" w okresie menopauzy,

- sok z agrestu - niweluje zaparcia, obniża gorączkę i łagodzi bóle gośćcowe,

- sok z marchewki - leczy problemy skórne, astmę i zapalenie oskrzeli, obniża ciśnienie, poprawia metabolizm. Dzienna profilaktyczna dawka soku to 600 ml, a dawka lecznicza - 1,5 l.

Zaleca się picie soków pomiędzy posiłkami, a nie podczas posiłku (ze względu na złożone procesy trawienne), oraz spożywanie ich zaraz po przygotowaniu. Istotną kwestią jest oczywiście pochodzenie warzyw i owoców, z których robimy soki, oraz ich dokładne mycie. Jeśli mamy dostęp do sprawdzonych upraw ekologicznych lub do domowego ogródka, to wystarczy owoc czy warzywo dobrze wyszorować i nie ma konieczności jego obierania. W innym wypadku lepiej obrać owoc czy warzywo ze skórki. Dr Norman Wardhaugh Walker - ojciec sokoterapii, który dzięki jej stosowaniu dożył 100 lat - był pewny, że świeże i odpowiednio wyciśnięte soki stanowią najlepszy "żywy pokarm", jaki możemy dostarczyć organizmowi. Dzięki nim szybciej zregenerujemy organizm i przywrócimy mu stan równowagi.

Picie surowych soków jest najpewniejszą, najskuteczniejszą i najszybciej działającą metodą odżywienia organizmu! W obliczu braku czasu i życia w biegu spożywanie świeżo wyciskanych soków to doskonały element dbania o swoje zdrowie. W dobie żywności zanieczyszczonej pestycydami i nafaszerowanej sztucznymi barwnikami, konserwantami, tłuszczami nasyconymi i wzmacniaczami smaku oczyszczanie organizmu i wzmacnianie go za pomocą soków to żadna fanaberia, ale wręcz konieczność i cena naszych czasów. Dlatego uwierz w sok!

Fragment książki "Dojrzała i szczupła" Magdaleny Makarowskiej.