Ewa Wachowicz: Ciasta i desery z porzeczkami. Co zrobić?
Latem, gdy sezon na porzeczki w pełni, warto zwrócić uwagę na te niepozorne, kwaśne owoce. Czarne, czerwone i białe - każda odmiana ma swoje zastosowanie i miejsce w kuchni. Od lat wykorzystywane są nie tylko do przetworów, ale także w ludowej medycynie i gospodarstwie. Choć dziś najczęściej lądują w słoikach, można z nich zrobić znacznie więcej!

Z czarnych i czerwonych porzeczek co roku przygotowuje się domowe soki, konfitury i nalewki, ale porzeczka ma też mniej oczywiste zastosowania. Liście czarnej porzeczki dodaje się do kiszonych ogórków i kapusty - nie tylko dla aromatu, ale też ze względu na ich właściwości przeciwbakteryjne. Z porzeczek robiono również domowy ocet i herbatki na przeziębienie, a galaretka z czerwonej porzeczki podawana do mięs jest klasyką staropolskiej kuchni. Dziś do łask wracają też wytrawne musztardy z dodatkiem czarnej porzeczki - kwaśne, intensywne i idealne do grillowanych potraw.
Kasza jaglana z czarną porzeczką
Składniki:
- 1 szklanka kaszy jaglanej,
- szczypta soli,
- 1 łyżka masła,
- 4 jabłka,
- 2 łyżeczki cynamonu,
- 2 szklanki czarnej porzeczki,
- cukier brązowy,
- woda,
- płatki migdałów.
Opis przygotowania:
Kaszę wsypać na sito i porządnie wypłukać. Przełożyć do garnka, zalać wodą (1 cm ponad kaszę), posolić, dodać masło, przykryć i ugotować do miękkości (ok. 25 minut). Od czasu do czasu przemieszać i ew. dolać wody.
Porzeczki obrać, umyć i przełożyć do rondla. Zalać odrobiną wody i gotować aż masa zmniejszy swoją objętość o ok. 1/3. Posłodzić, wymieszać i odstawić.
Jabłka obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Przyprawić cynamonem. Posłodzić i wymieszać.
Ugotowaną kaszę nałożyć do żaroodpornych kokilek (wcześniej wysmarować je masłem i wysypać bułką tartą). Ubić. Na kaszę dodać jabłka z cukrem i cynamonem. Na jabłka konfiturę z czarnej porzeczki. Posypać płatkami migdałów.
Zapiekać przez 20-30 minut w temp. 180 st. C.
Podawać na ciepło.
Ciasto z porzeczkami i bezą

Co powiecie na ciasto z porzeczkami i bezą?
Składniki:
- 250 g masła,
- 175 g cukru,
- 1 łyżka cukru waniliowego,
- 4 żółtka,
- 2 jajka,
- 200 g mąki,
- 100 g mąki ziemniaczanej,
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia.
Beza:
- 4 białka,
- 200 g cukru,
- szczypta soli.
Dodatkowo:
- ½ kg porzeczek czerwonych i czarnych
Opis przygotowania:
Masło utrzeć z cukrem i cukrem waniliowym na gładką masę. Do masy dodać żółtka i jajka. Wymieszać. Następnie dodać mąkę, przesianą z kartoflanką i proszkiem do pieczenia. Ciasto wylać na blachę i piec przez około 25 minut w piekarniku nagrzanym do 180 st. C.
Białka ubić z cukrem na sztywną pianę. Na podpieczone ciasto wsypać obrane porzeczki, nałożyć równomiernie ubite białka i piec przez około 30 minut (temp. 180 st C).
Porzeczki z koglem-moglem

Porzeczki doskonale współgrają w deserach z innymi owocami. Można je podać wtedy np. z bitą śmietaną na bazie. Jeszcze innym, prostym deserem są serwowane z koglem-moglem. Oto przepis.
Składniki:
- 6 żółtek,
- 6 łyżek cukru,
- 6 łyżek soku z cytryny,
- porzeczki czerwone, porzeczki białe, maliny, poziomki.
Opis przygotowania:
Jajka sparzyć wrzątkiem. Żółtka wybić do miski i utrzeć z cukrem. Gdy zbieleją, dodać sok wyciśnięty z cytryny i miksować jeszcze przez chwilę.
Kogel-mogel przełożyć do małych słoików. Do każdego dać trochę malin, porzeczek, poziomek i borówek. Udekorować koglem-moglem oraz owocami.
Torcik z musem porzeczkowym

Dla smakoszy: torcik z musem porzeczkowym.
Składniki:
- 170 g herbatników,
- 2 łyżki kakao,
- 100 g masła.
Masa śmietanowa:
- ½ l śmietany 36 proc.,
- 3 łyżeczki żelatyny,
- ¼ szklanki gorącej wody,
- 1 łyżka cukru waniliowego.
Mus porzeczkowy:
- 1 kg czarnych porzeczek,
- 8 łyżek cukru,
- ½ szklanki gorącej wody,
- 6 łyżeczek żelatyny.
Opis przygotowania:
Herbatniki wrzucić do miksera i zmiksować pulsacyjnie, tak aby uzyskać pokruszone, lecz niezbyt mocno zmielone ciasteczka (można też wysypać herbatniki na stolnicę i pokruszyć wałkiem). Dodać kakao i miękkie masło. Wymieszać. Tak powstałą masą wykleić dno tortownicy (średnica 24 cm). By wyrównać i dobrze ubić, można użyć małego wałeczka. Tortownicę wstawić do lodówki.
W ¼ szklanki gorącej wody rozpuścić 3 łyżeczki żelatyny. Wymieszać i zostawić do wystudzenia.
Dobrze schłodzoną śmietanę ubić na sztywno. Dodać cukier waniliowy. Na końcu wlać przestudzoną żelatynę i zmiksować. Śmietanową masę wyłożyć na kruchy spód i znowu wstawić do lodówki.
Czarne porzeczki przełożyć do rondla, posypać cukrem do smaku (można dać więcej lub mniej, co zależy od kwaśności owoców) i postawić na małym gazie, by puściły sok i zaczęły się gotować - owoce powinny być jędrne, choć porzeczki można też rozgotować i zmiksować na gładką masę.
W ½ szklanki gorącej wody rozpuścić 6 łyżeczek żelatyny. Dodać do gorących owoców, wymieszać i zostawić do wystudzenia. Pilnować, by masa całkowicie nie zastygła. Przestudzone, ale ciągle w stanie płynnym, porzeczki przełożyć na śmietanową masę. Wierzch wyrównać, wstawić do lodówki na ok. 2 godziny.
Porzeczki to jedne z tych sezonowych owoców, które warto wykorzystać w pełni - nie tylko w wersji na słodko. Ich kwaśny, intensywny smak sprawdza się zarówno w kuchni tradycyjnej, jak i nowoczesnej. Choć przez lata uznawane za "zwyczajne", dziś wracają w odświeżonej formie i zyskują nowe życie w nietypowych przepisach.