Magiczny klimat, wyjątkowa historia. Perła Żeliszowa - skarb ukryty na Dolnym Śląsku

Dolny Śląsk słynie z miejsc, które mają niepowtarzalny klimat. Na niektóre możemy natrafić przypadkowo. W jednej ze wsi w powiecie bolesławieckim jeszcze do niedawna stał niszczejący były kościół ewangelicki. Dziś, jak informuje Fundacja Twoje Dziedzictwo, wstaje z ruiny jako wielofunkcyjna arena kulturalna – Perła Żeliszowa.

Perła Żeliszowa - skarb na jednej z dolnośląskich wsi, który warto zobaczyć
Perła Żeliszowa - skarb na jednej z dolnośląskich wsi, który warto zobaczyćMagda WeidnerINTERIA

  • Żeliszów. Wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim. To właśnie tutaj znajduje się miejsce, które pokochali muzycy, filmowcy, fotografowie. Miejsce, które staje się tłem dla różnych artystycznych wizji. A wszystko ze względu na niepowtarzalny klimat - Perła Żeliszowa. 
  • Stojąc przed budynkiem, nawet nie zdajemy sobie sprawy, co znajduje się za zamkniętymi drzwiami...

Niezwykły zabytek udało się uratować dzięki zaangażowaniu Fundacji Twoje Dziedzictwo
Niezwykły zabytek udało się uratować dzięki zaangażowaniu Fundacji Twoje DziedzictwoMagda WeidnerINTERIA

Perła Żeliszowa - do 1945 r. kościół ewangelicki

Kościół powstał w latach 1796 -1797 na planie elipsy o rozmiarach około 20 × 30 m. Został wzniesiony według projektu przypisywanego architektowi Carlowi Gotthardowi Langhansowi, który jest twórcą m.in. Bramy Brandenburskiej w Berlinie.  Niektórzy historycy sztuki przypisują go jednak budowniczemu Grundmannowi.

Perłę Żeliszowa  wpisano na listę zabytków dopiero w 2005 roku
Perłę Żeliszowa wpisano na listę zabytków dopiero w 2005 roku123rf.comINTERIA

Kościół był użytkowany do 1945 roku. W kolejnych latach, jak możemy przeczytać w różnych źródłach historycznych - urządzono w nim owczarnię, magazyn, a później niszczał, popadając w ruinę. Stał się dla wielu osób "źródłem materiałów budowlanych". Wyniesiono z niego m.in. ławki, żyrandole. Zniszczony został ołtarz. Zabierano wszystko to, co można było wyrwać, sprzedać, przerobić... W pewnym momencie zawaliła się część więźby dachowej. Obiekt stracił ochronę przed śniegiem czy deszczem. Niszczał...

- Zerwano deskowanie z podłóg na emporach, z pięter wieży, większość piaskowca z posadzki parteru również została rozkradziona. Okna zostały wybite, płaskorzeźby z piaskowca zniszczone, jeden z portali za ołtarzem został w całości wyniesiony - informuje fundacja.

W wyniku szabrowniczej działalności części z nowo przybyłych mieszkańców Żeliszowa, Perła utracił ołtarz, ławy, ambonę, żyrandole, dywany, dzwony, organy zostały zdewastowane
twojedziedzictwo.pl

Aby zabezpieczyć budynek, zdecydowano się zamurować okna i drzwi...

Wnętrze było niegdyś bogato zdobione. Jest jednoprzestrzenne, otoczone drewnianymi emporami. Posadzce na planie elipsy odpowiada pozbawiona ozdób kopuła wsparta na konstrukcji empor w postaci okrągłych, drewnianych kolumn, wykonanych w większości z drewna sosnowego. Dwie kondygnacje galerii dostępne przez jednobiegowe schody wyposażone były w pełne drewniane balustrady. Obecnie schody odrestaurowane z pominięciem balustrad
twojedziedzictwo.pl

Perła pod opieką fundacji

Niszczejącym zabytkiem zainteresowała się warszawska fundacja "Twoje Dziedzictwo". Pod koniec 2012 roku podpisała z gminą list intencyjny o współpracy na rzecz Perły Żeliszowa. W efekcie realizacji jego postanowień 17 lipca 2013 Fundacja przejęła od gminy Perłę wraz z przyległym cmentarzem i rozpoczęła walkę o uratowanie niszczejącego zabytku. Główne prace remontowe przy Perle trwały w latach 2014 - 2019 przy udziale środków MKDNiS, Urzędu Marszałkowskiego i darczyńców. Do dziś wykonywane są prace pomagające zachować lub przywrócić kolejne elementy jej przestrzeni.

Perła Żeliszowa to zabytek epoki wczesnego klasycyzmu
Perła Żeliszowa to zabytek epoki wczesnego klasycyzmuMagda WeidnerINTERIA
Perła Żeliszowa  - wnętrze zabytku
Perła Żeliszowa - wnętrze zabytku Magda WeidnerINTERIA
Miałam to szczęście i zwiedziłam obiekt...cudowne miejsce
Perła Żeliszowa
Perła Żeliszowa Magda WeidnerINTERIA

Czy Perła Żeliszowa jest dostępna dla turystów?

Jeśli chcecie zobaczy na żywo, jak wygląda Perła Żeliszowa, najpierw skontaktujcie się z fundacją poprzez oficjalną stronę internetową czy konto na Facebooku. Obiekt jest dostępny dla turystów podczas organizowanych w nim wydarzeń oraz indywidualnie po wcześniejszym umówieniu się na termin.

Fundacja Twoje Dziedzictwo przejęła zabytek w lipcu 2013 roku
Fundacja Twoje Dziedzictwo przejęła zabytek w lipcu 2013 rokuMagda WeidnerINTERIA
Perła Żeliszowa
Perła Żeliszowa Magda WeidnerINTERIA
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas