Agresywny czerniak

To jeden z najbardziej złośliwych nowotworów. Pojawia się głównie na skórze, ale także na błonach śluzowych czy nawet w oku.

Masz jasną cerę, blond włosy i niebieskie oczy? Możesz na to zachorować
Masz jasną cerę, blond włosy i niebieskie oczy? Możesz na to zachorować123RF/PICSEL

Może być nową zmianą na ciele, ale potrafi też powstać z już istniejącego znamienia. Charakteryzuje się szybkim wzrostem oraz wczesnymi przerzutami do takich organów, jak wątroba, płuca czy mózg.

Ważną rolę w rozwoju czerniaka odgrywa promieniowanie ultrafioletowe (UV) emitowane przez światło słoneczne i lampy w solariach. W nadmiarze jest ono szkodliwe dla każdego człowieka, lecz niektórzy są wyjątkowo narażeni na wystąpienie nowotworu. To m.in. ludzie o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, licznych piegach.

W grupie ryzyka znajdują się też osoby, u których w bliskiej rodzinie zdiagnozowano czerniaka, ze skłonnością do oparzeń słonecznych, z obniżoną odpornością (np. przyjmujące leki immunosupresyjne), a także te, które posiadają dużą liczbę zmian barwnikowych.

Nie bez znaczenia są również skłonności genetyczne (mutacje genów CDK4 i CDKN2A). Jeśli dojdzie do licznych przerzutów, rokowania są złe, a średni czas przeżycia to mniej niż rok. Ale szybko wykryty czerniak daje duże szanse na wyleczenie.

Włókniaki mogą towarzyszyć cukrzykom
Włókniaki mogą towarzyszyć cukrzykom123RF/PICSEL

Jak rozpoznać złośliwą zmianę?

We wczesnej fazie znamiona przypominają pieprzyk, są zwykle płaskie, lecz niesymetryczne, mają nieregularne brzegi i niejednolitą barwę (od jasnobrązowej po stalową i czarną). Gdy choroba postępuje, nowotwór często uwypukla się, bywa bolesny, swędzący, a jego krawędź jest zaczerwieniona. W zaawansowanym stadium sączy się z niego surowiczo- krwista wydzielina. Zmiany stają się podejrzane, gdy przekraczają wielkość 5 mm.

Czerniak najczęściej występuje na nogach, plecach i karku. Może pojawić się na skórze głowy, między włosami, ale też na pośladkach, wargach sromowych, odbycie, jamie ustnej, pod paznokciami czy na naczyniówce oka.

Gdy odkryjesz niepokojącą zmianę, natychmiast idź do lekarza. On pobierze wycinek do badania histopatologicznego. Może też zlecić biopsję węzła chłonnego wartowniczego, by sprawdzić czy czerniak nacieka okoliczne tkanki. Leczenie polega przede wszystkim na wycięciu go. W zależności od rozprzestrzenienia choroby lekarz wdroży też chemioterapię lub radioterapię. 

Aby uchronić się przed chorobą

Przez cały rok używaj kremów z wysokim filtrem UV. Szkodliwe promienie docierają na ziemię również w pochmurny dzień. l Wystrzegaj się wielogodzinnego wylegiwania na słońcu. Kryj się pod parasolami i nie opalaj ciała dłużej niż kwadrans. l Spożywaj produkty chroniące przed nowotworami: warzywa kapustne (brokuły, kalafiory, brukselkę, kapustę), a także marchew, suszone morele, jarmuż, oliwę z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, fasolę i tłuste, morskie ryby. l Pij zieloną herbatę. Zawiera substancje hamujące rozwój nowotworów, w tym także skóry.

Cichy zabójca

W Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20 proc. wyższa niż w innych krajach Europy. Przyczynia się do tego późna wykrywalność oraz brak świadomości na temat profilaktyki czerniaka. Co roku wzrasta też zachorowalność na ten nowotwór wśród dzieci i osób poniżej 20. roku życia.

***

#POMAGAMINTERIA

Zróbmy małym pacjentom prezent na Dzień Dziecka

W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie, na II piętrze, w budynku najbardziej oddalonym od wejścia, znajduje się mały oddział - Oddział Przeszczepiania Komórek Krwiotwórczych z sześcioma izolatkami. To tutaj trafia część dzieci chorych na nowotwory, żeby skorzystać z - czasami ostatniej - szansy powrotu do zdrowia i życia. Stowarzyszenie Koliber prowadzi zbiórkę, by z okazji Dnia Dziecka podarować małym pacjentom - nie zabawki, bo ich tam nie mogą mieć - ale m.in. nowe materace i pościel. Sprawdź szczegóły >>>

Na żywo
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas