Hiperurykemia zwiększa ryzyko chorób serca

Zbyt duże stężenie kwasu moczowego kojarzymy zwykle z bólem stawów i dną moczanową. Jednak tylko 20 proc. osób z hiperurykemią zachoruje na dnę. Nadmiar kwasu moczowego sprzyja też nadciśnieniu tętniczemu, insulinooporności, otyłości, a co za tym idzie - zwiększa ryzyko udaru mózgu i zawału mięśnia sercowego.

Najwięcej związków purynowych zawiera m.in. mięso czerwone123RF/PICSEL

Przyczyny

Hiperurykemii winne są puryny - to substancje, które w drodze przemian przy udziale enzymu o nazwie oksydaza ksantynowa ulegają utlenieniu i w postaci kwasu moczowego krystalizują się w stawach (powodując ich ból).

Chorobę powoduje:

- zbyt duża produkcja puryn w organizmie

- nadmierne dostarczanie ich z dietą

- upośledzone wydalanie puryn.

Wysokie stężenie kwasu moczowego przyczynia się do przewlekłego stanu zapalnego w organizmie - nie tylko miejscowego, w stawach, ale uogólnionego. A to skutkuje uszkodzeniem śródbłonka naczyń krwionośnych, rozwojem miażdżycy i zwężeniem naczyń. W konsekwencji szkodzi sercu i grozi niedokrwieniem ośrodkowego układu nerwowego. Dodatkowo podwyższone stężenie kwasu moczowego sprzyja też powstawaniu kamieni nerkowych.

Leczenie

Hiperurykemia ściśle wiąże się ze stylem życia - oprócz odpowiedniej diety wskazana jest aktywność fizyczna, zapobiegająca otyłości i obniżająca ciśnienie tętnicze.

Gdy leczymy się na nadciśnienie tętnicze, istotny jest dobór leków, które przyjmujemy. Stosowane w nadciśnieniu leki moczopędne z grupy diuretyków tiazydowych, pętlowych oraz oszczędzających potas podwyższają stężenie kwasu moczowego. Paradoksalnie - lecząc nadciśnienie, można je jednocześnie podwyższać. Rozwiązaniem w tym przypadku będzie zmiana leku na inny, o czym zdecyduje lekarz.

Jeżeli te zmiany nie wystarczą, lekarz zleca przyjmowanie inhibitorów oksydazy ksantynowej, które powstrzymują przemianę i utlenianie puryn. Taką substancją jest allopurinol, ma potwierdzone działanie normalizujące funkcje śródbłonka naczyń, a przez to zmniejszające ryzyko chorób serca. Jego docelowa dawka powinna wynosić 300-600 mg, w zależności od stężenia kwasu moczowego. Uwaga! Prawidłowe stężenie kwasu moczowego powinno być niższe niż 6 mg/dl.

Co jeść, a czego unikać?

Puryny występują w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza bogatych w białko.

Najwięcej związków purynowych zawierają: mięso czerwone, drób, podroby; tłuste i wędzone ryby; warzywa: zielony groszek, brokuły, brukselka, kalafior, kukurydza, papryka, por, szpinak; grzyby; alkohol. Te produkty wyklucz z diety.

Średnia ilość puryn występuje w: rybach - flądra, lin; warzywach - dynia, fasolka szparagowa, kapusta czerwona i włoska; owocach - banan, melon. Należy je ograniczyć.

Ubogie w puryny są: mleko, kefiry, serki ziarniste; tłuszcze roślinne; jajka; pszenny chleb i makarony; kasze i ryż; warzywa: buraki, cebula, cukinia, marchew, ogórki, pomidory, sałata, ziemniaki; owoce: gruszki, jabłka, wiśnie, maliny; orzechy. Powinny dominować w diecie.