Pięć nieprzyjemnych badań, które mogą uratować życie
Niektóre z nich wykonuje się profilaktycznie, inne - gdy szuka się powodu dolegliwości. Zawsze są konieczne i lepiej nie unikać ich wykonania.
Najczęściej wykonuje się je bez narkozy, a nawet bez znieczulenia. Badania są nieprzyjemne, krępujące, bardzo często wymagają specjalnego przygotowania. Ale wykrywają groźne choroby, często we wczesnym stadium, gdy są całkowicie wyleczalne i ratują życie. Poznaj badania, których większość z nas się obawia, ale które trzeba wykonać - albo profilaktycznie, albo aby dowiedzieć się, skąd się biorą przykre dolegliwości.
1. Mammografia
Wykrywa zmiany w piersi - guzki, torbiele, zwapnienia. Pomaga wcześnie zdiagnozować raka piersi, w stadium, gdy jest wyleczalny.
Badanie polega na prześwietleniu piersi promieniami rentgenowskimi. Nie wymaga przygotowania. Przed badaniem nie powinno się używać dezodorantu, talku, balsamu.
Dlaczego mammografia jest uznawana za nieprzyjemną? W trakcie badania każda z piersi umieszczana jest na małej podstawce i dociskana plastikową płytką od góry oraz boku (ucisk dla niektórych kobiet bywa bolesny). Wynik (obraz na kliszy) jest analizowany przez lekarza radiologa.
2. Badanie urodynamiczne
Pomaga określić, dlaczego pęcherz i cewka moczowa nieprawidłowo funkcjonują. Zaleca się je m.in. w nietrzymaniu moczu (wysiłkowym i pęcherzu nadreaktywnym) oraz mężczyznom cierpiącym na przerost prostaty.
Badanie urodynamiczne składa się z kilku testów, które mierzą ilość i czas oddawania moczu, ciśnienie wewnątrz pęcherza i odbytnicy oraz napięcie mięśni, które zatrzymują mocz (zwieraczy).
Przed badaniem należy wypić ok. 0,5 litra wody, by mieć wypełniony pęcherz. Zaleca się także zastosowanie środków przeczyszczających dzień wcześniej.
Jest ono nieprzyjemne, ponieważ konieczne jest użycie specjalnych cewników, które w trakcie badania wprowadza się przez cewkę moczową do pęcherza i przez odbyt do kiszki stolcowej.
3. Gastroskopia
Jest to badanie początkowego odcinka przewodu pokarmowego, które pomaga lekarzowi skontrolować stan przełyku, żołądka i dwunastnicy. Wykonuje się je w przypadku podejrzenia chorób górnych odcinków przewodu pokarmowego, w tym nowotworów, przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, refluksie żołądkowo-przełykowym, przełyku Barretta.
Podczas gastroskopii przez przełyk wprowadzany jest przewód, co wiąże się u wielu pacjentów z wielkim dyskomfortem. Często powoduje odruch wymiotny, uczucie duszenia się.
Osiem godzin przed badaniem nie należy nic jeść, a cztery godziny przed przestajemy pić, palić papierosy, żuć gumę. Badanie można wykonać w znieczuleniu ogólnym. Jeśli lekarz nie zleci znieczulenia w ramach NFZ, możesz o nie poprosić, zapłacisz za nie ok. 200 zł.
4. Kolonoskopia
Wcześnie wykrywa raka jelita grubego, w stadium, kiedy jest on całkowicie wyleczalny.
Kolonoskopia polega na dokładnym oglądaniu wnętrza jelita za pomocą endoskopu (kolonoskopu). Lekarz wprowadza go do jelita grubego przez odbytnicę i ogląda kolejne odcinki jelita aż do zastawki krętniczo-kątniczej. Podczas kolonoskopii można pobrać wycinki śluzówki do badania histopatologicznego (specjalista sprawdza, czy w tkance nie ma komórek nowotworowych), można też usunąć polipy, zatamować krwawienia, zmniejszyć guz (jeśli nie można go usunąć).
Przygotowania do zabiegu należy rozpocząć już siedem dni przed kolonoskopią. Zaleca się przerwać przyjmowanie preparatów żelaza; leków przeciwzakrzepowych. Trzeba zrezygnować z jedzenia owoców pestkowych, zwłaszcza z drobnymi pestkami oraz pieczywa z ziarnami, musli, siemienia, maku itp. Należy również unikać buraków (fałszują kolor śluzówki jelita). Trzy dni przed badaniem wskazana jest dieta płynna: kawa, herbata, woda, soki bez miąższu i zupy-wywary (bez warzyw i dodatków). W dniu poprzedzającym kolonoskopię można zjeść jedynie śniadanie, bez mleka. Około południa zaczyna się przyjmować specjalny preparat (na receptę). Saszetki (cztery szt.) należy rozpuścić w wodzie niegazowanej (razem cztery litry) i wypić w ciągu pięciu-sześciu godzin. Nie można już nic jeść. Badanie można wykonać w znieczuleniu, ale bez wskazań lekarza NFZ kosztuje to ok. 500 zł.
5. Per rectum
Badanie przez odbytnicę wykonuje się w przypadku żylaków odbytu, u mężczyzn pozwala sprawdzić wielkość gruczołu krokowego, czy nie ma na nim guzków i innych zmian.
Najpierw lekarz ogląda odbyt. Następnie wprowadza do odbytnicy palec w rękawiczce i okrężnym ruchem bada ściany odbytu i odbytnicy. Badanie powinno być wykonywane u wszystkich mężczyzn po 50. roku życia.
Zobacz także:
