Skutecznie chroń płuca przed chorobą

Lekarze alarmują, że choroby płuc stają się coraz powszechniejsze. Dwie najpoważniejsze: rak i przewlekła obturacyjna choroba płuc są w większości spowodowane paleniem papierosów. Ten nałóg sprzyja także przewlekłym zapaleniom płuc.

Wczesne ostrzeganie. Pierwszymi sygnałami, że układ oddechowy z trudem radzi sobie ze swoimi zadaniami są uporczywy kaszel i duszności. Jeżeli kaszel utrzymuje się ponad dwa tygodnie, zgłoś się do lekarza. Inny symptom jest zaskakujący. Włoscy naukowcy zaobserwowali bowiem związek między nowotworem płuc, a chorobą zwyrodnieniową kolan. A dokładnie jednego kolana! Może ona świadczyć o wczesnej fazie raka płuc. Ba, po usunięciu nowotworu zaobserwowano ustąpienie oznak choroby zwyrodnieniowej.

Rób badania. Podstawowym jest zdjęcie RTG klatki piersiowej. Zdrowe osoby powinny wykonywać je profilaktycznie raz na 2 lata. By wykluczyć lub potwierdzić zmiany nowotworowe, wykonuje się też bronchoskopię. Lekarz za pomocą wprowadzonego przez usta lub nos endoskopu ogląda płuca od środka. U osób cierpiących na schorzenia oddechowo-krążeniowe stosuje się spirometrię.

Rak z patelni. Wszyscy wiemy o szkodliwym działaniu dymu papierosowego. Mało kto jednak podejrzewałby o to... smażenie. Chińscy uczeni ostrzegają: częste przyrządzanie potraw smażonych w głębokim tłuszczu wiąże się ze znacznym wzrostem ryzyka zachorowania na raka płuc. Okazuje się bowiem, że gazy emitowane w czasie takiego przygotowywania posiłków mają właściwości rakotwórcze.

Bądź dobra dla płuc. Rzuć palenie. Dziesięć lat po wypaleniu ostatniego papierosa jesteś o 50 proc. mniej narażona na raka płuc niż osoba paląca. Japońscy pulmunolodzy zaobserwowali, że picie mleka sojowego oraz jedzenie sfermentowanej i gotowanej soi oraz jej przetworów (np. tofu) zmniejsza ryzyko wystąpienia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Okazało się, że ludzie, którzy zjadali dziennie ponad 75 g produktów sojowych znacząco zmniejszali ryzyko wystąpienia POChP.

Z kolei wieloletnie badania obejmujące niemal pół miliona Europejczyków pokazują, że wysoki poziom witaminy B6 oraz metioniny obniża ryzyko zachorowania na raka płuc. Metionina to aminokwas występujący w mleku i białku jaj. Witaminę B6 znajdziesz m.in. w rybach, drobiu, jajkach, mleku kapuście, ziemniakach, bananach i orzechach. Naukowcy podkreślają, że podwyższony poziom obu substancji w surowicy krwi ma ochronne działanie zarówno w przypadku osób palących, jak i niepalących.

dr n. med. Justyna Klimkiewicz

Świat i Ludzie 46/2010