W tabletce czy z pożywieniem?

Dbają, by organizm pracował jak dobrze naoliwiona maszyna. Witaminy A, D, E, i K wzmacniają wzrok i serce, chronią skórę, nawet walczą z nowotworami. Oprócz syntetyzowanej w skórze witaminy D i wytwarzanej przez bakterie w jelicie witaminy K, nie potrafimy sami ich wytwarzać. Pozostałe witaminy trzeba dostarczać wraz z pożywieniem i to każdego dnia. Wielu nie możemy magazynować, a ich nadmiar usuwamy wraz moczem i potem.

Ale witaminy A, D, E i K - rozpuszczają się tłuszczach, możemy je więc gromadzić w tkance tłuszczowej.

Witaminy te łatwo przedawkować, zwłaszcza łykając je w postaci suplementów diety bez kontroli lekarza. Dlatego zanim sięgniesz po kolejne witaminy w tabletkach, lepiej zajrzyj najpierw do swojej kuchni.

Jedząc urozmaicone posiłki wszystkie witaminy dostarczysz w optymalnych porcjach i nigdy ich nie przedawkujesz. Warto przy tym wiedzieć, że większość witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli wit. A,D, E i K, znajdziemy nie tylko w surowych, ale także w gotowanych warzywach - są bowiem odporne na działanie wysokiej temperatury.

To strażniczka twojej urody. Chroni przed starzeniem skóry, sprawia, że jest sprężysta i gładka. Wit. A odpowiada za widzenie o zmierzchu i w nocy. Jeśli codziennie jesz przynajmniej porcję nabiału (ok. 40 g twarogu, 2 szklanki mleka lub jogurtu naturalnego), możesz być pewna, że ci jej nie zabraknie.

Jeśli rzadko jesz nabiał, nie zapominaj o kolorowych warzywach (marchewka, papryka, natka). Mają dużo beta-karotenu, który przekształca się w wątrobie w wit. A. Możesz jeść je w dowolnej ilości. Nawet jeśli zjesz nieco więcej beta-karotenu organizm przekształci go w witaminę A w takiej ilości, jakiej potrzebuje.

Jej nadmiar może być groźny w ciąży, bo jest toksyczny dla płodu. Dlatego przyszłe mamy powinny unikać wątróbki (bogate źródło witaminy A).

Wzmacnia kości i zęby, wspomaga funkcjonowanie układu krążenia, a nawet zapobiega nowotworom. Wit. D jest wytwarzana w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. Wystarczy 20-minutowe opalanie latem i zjadanie 2-3 porcji (150 g) ryb morskich (łosoś, śledź czy makrela) tygodniowo. Jeśli nie lubisz ryb, jedz jajka, sery żółte i pij mleko.

Osoby, które rzadko wychodzą na dwór oraz źle się odżywiają, np. seniorzy, są narażone na niedobory wit. D. By to sprawdzić, wystarczy proste badanie krwi. Przy dużych brakach konieczne są suplementy. Dawkę ustali lekarz. Tabletek z witaminą D lepiej nie brać na własną rękę, bo można je przedawkować, a to może np. uszkadzać nerki, zwłaszcza u osób cierpiących na przewlekłą niewydolność nerek.

Jest przeciwutleniaczem, który wymiata z organizmu wolne rodniki, opóźnia starzenie organizmu. Chroni serce, działa przeciwzakrzepowo. By zapewnić odpowiednią dawkę wit. E, wystarczy jeść garść (30 g) orzechów dziennie, a także 2 łyżki oleju rzepakowego lub słonecznikowego.

Niedobory wit. E zdarzają się rzadko, są na nie narażone osoby z mukowiscydozą i celiaklią, seniorzy i ci, którzy źle się odżywiają. W pożywieniu raczej trudno ją przedawkować. Ostrożnie z suplementami wit. E - nadmiar powoduje osłabienie mięśni, bóle głowy, zmęczenie, zaburzenia jelitowe i zaburzenia widzenia. Źródłem wit. E są oleje roślinne, orzechy, ziarna zbóż, tłuste ryby.

Zapewnia prawidłową krzepliwość krwi, zapobiega nadmiernym krwawieniom i krwotokom. Wzmacnia też kości, chroni przed osteoporozą. Jeśli jesz 3-4 filiżanki zielonych warzyw dziennie nie zabraknie ci tej witaminy.

Prawie połowę dziennego zapotrzebowania na nią pokrywają dobre bakterie, które wytwarzają ją w jelitach. Dlatego niedobory wit. K zdarzają się rzadko. Występują głównie po kuracjach antybiotykowych, gdy po wpływem leków są zniszczone dobre bakterie. Może jej brakować także przy drastycznych dietach odchudzających. Wit. K jest w kiszonej kapuście, jarmużu, brukselce, szpinaku oraz czosnku.