Wszystko o borowinie
Sześćdziesięciodwuletnia pani Maria rok temu przeszła złamanie kości udowej. Chirurgiczne zespolenie złamanych fragmentów kostnych powiodło się, wielomiesięczny zrost kostny przebiegł prawidłowo. Mimo długotrwałej rehabilitacji pacjentka nie mogła jednak odzyskać dawnej, przedurazowej sprawności. Skierowałem ją do sanatorium, gdzie - oprócz standardowych zabiegów fizyko- i fizjoterapeutycznych - zastosowano zabiegi borowinowe.
Czym jest?
Borowina to gleba torfowa powstała tysiące lat temu ze szczątków roślin butwiejących w środowisku wodnym z niewielkim dostępem powietrza i udziałem drobnoustrojów. Po rozdrobnieniu i zmieszaniu z wodą używana jest w postaci papki do zabiegów sanatoryjnych. Szczególne bogactwo gleb borowinowych występuje w środkowo- -wschodniej Europie, w tym w Polsce. Nasze zasoby uznawane są za jedne z najczystszych i słyną z wysokiej jakości. Od ponad 100 lat wykorzystuje się je w leczeniu różnych schorzeń. Skąd biorą się właściwości lecznicze borowiny?
Jak działa?
Leczniczy wpływ borowiny na nasz organizm wynika z jej składu chemicznego i właściwości fizycznych. Zawarte w niej związki mineralne - sole i krzemionki - oraz organiczne - kwasy humusowe i fulwowe, węglowodany, białka, bituminy, garbniki i żywice - mają działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, stymulujące przemianę materii i wspomagające regenerację, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Substancje estrogenne pochodzenia roślinnego wpływają pozytywnie na korę nadnerczy i jajniki. Cenną cechą borowiny jest jej duża pojemność cieplna przy słabym przewodzeniu temperatury.
Co oznacza, że można podgrzać ją do temperatury 45°C i zanurzyć w niej ciało, a ona powoli i równomiernie rozgrzeje tkanki, nie powodując oparzeń skóry. Efektem jest lepsze krążenie krwi, dotlenienie i odżywienie tkanek, szybsze usuwanie toksyn. Zmniejszają się obrzęki, rozluźniają zmęczone mięśnie, zwiększa ruchomość stawów. Lepiej pracuje układ nerwowy.
W lecznictwie sanatoryjnym wykorzystuje się dwa rodzaje materiału borowinowego: nieprzetworzony i pastę borowinową. Zabiegi w naturalnej borowinie odbywają się w temp. 42-45°C, pasta wymaga temp. 37-38°C. To kąpiele i półkąpiele, nasiadówki, okłady, zawijania całkowite i częściowe, kołnierze, tampony i fasony, wlewy doodbytnicze oraz kuracje pitne.
Kiedy stosować?
Co leczy borowina? Choroby zwyrodnieniowe stawów i kręgosłupa, choroby pourazowe narządów ruchu i reumatyczne mięśni, przykurcze. Polineuropatie (tj. uszkodzenia nerwów obwodowych), neuralgie obręczy biodrowej i barkowej, inne nerwobóle. Choroby przewodu pokarmowego - nieżyt żołądka, stany zapalne jelit, chorobę wrzodową, hemoroidy. Przewlekłe stany zapalne pęcherzyka żółciowego, kamicę żółciową i nerkową - bez napadów bólowych, przewlekłe zapalenia wątroby. Pomaga w chorobach kobiecych: przy zapaleniu narządów rodnych, niedomodze hormonalnej jajników, zespole klimakteryjnym, po operacjach ginekologicznych.
Przeciwwskazania
Nie każdy może korzystać z kąpieli borowinowych. Dotyczy to osób z niewydolnością krążeniową i oddechową, z nadciśnieniem, z chorobą wieńcową i po zawale serca, w zaawansowanej miażdżycy naczyń. Ponadto w cukrzycy, ostrych stanach zapalnych - np. stawów i przewodu pokarmowego, świeżo po urazach, przy skłonności do krwawień, nadczynności tarczycy. Wynika to stąd, że przegrzanie organizmu, jakie wywołują kąpiele, nie jest wtedy korzystne.
Ograniczenie nie dotyczy jednak substancji leczniczych zawartych w borowinie. Ci pacjenci mogą więc korzystać z jej dobrodziejstw dzięki aptecznym preparatom na bazie borowiny - do wcierania, masażu czy jonoforezy.
dr Paweł Majewski, lekarz rodzinny
