Nowe uzdrowisko w Małopolsce. Jedyne takie miejsce w Europie

Muszyna: miasto i gmina uzdrowiskowa położone w powiecie nowosądeckim w województwie małopolskim stały się niedawno ewenementem na skalę europejską. Wszystko za sprawą nowego uzdrowiska.

W gminie Muszyna powstało trzecie uzdrowisko
W gminie Muszyna powstało trzecie uzdrowiskoAlbin MarciniakEast News

  • W Małopolsce powstało Uzdrowisko Złockie, które wyodrębniono z dotychczasowego uzdrowiska Muszyna-Złockie. Taki zabieg pozwoli samorządowi na pozyskiwanie większych funduszy.
  • Najbardziej znanym sanatorium w Złockiem był w okresie PRL-u Metalowiec. Od 10 lat budynek stał opuszczony i popadał w ruinę. Znaleźli się jednak ludzie zafascynowani jego architekturą, którzy chcą przywrócić mu dawną świetność.
  • Mozaika na basenie w Metalowców, zdaniem architektów, zasługuje na status zabytku.
  • W Złockiem znajduje się największa w Polsce mofeta, z której wydobywają się wyziewy wulkaniczne.
  • Uzdrowisko Złockie to także teren, na którym podziwiać można pozostałości kultury Łemkowskiej.
  • Miłośnicy turystyki górskiej znajdą tutaj wspaniałe szlaki.
  • Uzdrowisko Złockie to miejsce leczenia chorób układów: oddechowego, pokarmowego, nerwowego, krążenia i przemiany materii.

Jedyne takie miejsce w Europie

Do tej pory na terenie gminy Muszyna funkcjonowały dwa uzdrowiska: Muszyna-Złockie i Żegiestów, zmieniło się to jednak 21 czerwca 2022 r. Tego dnia wsiom: Złockie, Szczawnik i Jastrzębik nadano status “Uzdrowisko Złockie". Gdy wraz z początkiem lipca przepisy wejdą w życie, na terenie gminy będą funkcjonowały trzy uzdrowiska: Muszyna, Złockie i Żegiestów. W rozmowie z “Gazetą Krakowską" Jan Golba — burmistrz Muszyny zauważa:

... będziemy jedyną gminą w Europie i w Polsce również, która ma aż trzy uzdrowiska na swoim terenie.
Jan Golba

Utworzenie uzdrowiska Złockie było zmianą organizacyjną, dzięki której samorządowcy będą mogli — między innymi — pozyskiwać więcej funduszy z programów operacyjnych. Pieniądze będą trafiały do trzech, a nie jak do tej pory do dwóch uzdrowisk.

Uzdrowisko, czyli sposób na ochronę zasobów naturalnych

W Polsce status uzdrowiska można nadać jedynie obszarom, które spełniają określone kryteria. Do najważniejszych należy obecność na danym terenie zasobów surowców naturalnych o potwierdzonym działaniu leczniczym oraz klimat sprzyjający powrotom do zdrowia. Na obszarze uzdrowiska powinny znajdować się zakłady i urządzenia lecznicze.  Ponadto uzdrowisko musi spełniać szereg kryteriów w zakresie infrastruktury, zbiorowego transportu, gospodarki energetycznej, odpadami i wodno-ściekowej. Zadaniem uzdrowiska jest nie tylko prowadzenie działalności leczniczej, ale również ochrona zasobów naturalnych danego obszaru.

Złockie: PRL-owski moloch wróci do życia

Metalowiec to obecnie niszczejący pustostan
Metalowiec to obecnie niszczejący pustostanGrupa Archemateriały prasowe

Na terenie uzdrowiska Złockie już trwają pierwsze prace, dzięki którym nowopowstałe uzdrowisko ma stać się atrakcyjnym miejscem dla kuracjuszy. Miejscowość nie przeobraziła się jednak w plac budowy, a raczej w przestrzeń wielkich remontów.

Historia “Metalowca" to iście romantyczna opowieść. Choć Złockie dopiero w 2022 r. zyskało status odrębnego uzdrowiska, to już w czasach PRL-u funkcjonowało tu olbrzymie sanatorium, które z czasem popadło w ruinę. Od ponad 10 lat po korytarzach i pokojach, których w Metalowcu jest ponad 400, hulał jedynie wiatr.

Kilkakrotnie pojawiały się projekty zburzenia pustostanu i zaadaptowania działki w inny sposób. Wielu inwestorów zauroczonych rozciągającym się stąd widokiem, oczami wyobraźni widziało komercyjne zastosowania dla placu, który powstanie po zburzeniu “Metalowca". Los sprawił, że budynek ocalał i znaleźli się ludzie, których architektura w stylu lat 60 oczarowała.

Od dawna szukaliśmy ciekawego obiektu w rejonie Krynicy i Muszyny. Byliśmy zainteresowani również innymi obiektami. Zdecydowaliśmy się jednak na Metalowiec, ponieważ ten obiekt już istniał, dzięki czemu nie budujemy kolejnego hotelu i nie niszczymy przyrody. Poza tym sam w sobie obiekt jest bardzo ciekawy. To jest przykład bardzo dobrej architektury. Zachowało się dużo ciekawych elementów i jest historia, a tego żaden nowy obiekt mieć nie będzie
Piotr Grochowski, Główny Architekt Grupy Arche
Metamorfoza Metalowca będzie spektakularna
Metamorfoza Metalowca będzie spektakularnaMateriały prasowe Grupa Arche/ Anatol ChomiczAgencja FORUM

Sanatorium w stylu vintage

Metalowiec swoją nazwę zawdzięcza fundatorom i administratorom budynku. Obiekt powstał z inicjatywy Zrzeszenia Hut Polskich. Służył jako sanatorium dla pracowników, którzy przebywając tu, mogli odpoczywać i ratować swoje zdrowie. Budynek zaprojektowano w modernistycznym stylu lat 60. Cechuje go prosta bryła, wysokie pokoje z dużymi oknami, przez które można podziwiać cudowne widoki. Władysław Grochowski, prezes Grupy Arche odpowiedzialnej za rewitalizację Metalowca, nie ukrywa, że duże znaczenie w wyborze właśnie tego budyku miał niepowtarzalny klimat Złockiego.

Mieszkam na odludziu i chętnie bym tu zamieszkał, więc trafiliśmy w dobre miejsce. Szczególnie lubimy lokalność, historię, dziedzictwo i tu będziemy na pewno, mieli możliwość, żeby pokazać, jak potrafimy uszanować to, co było wcześniej.
Władysław Grochowski, prezes Grupy Arche

Szczególną uwagę architektów przykuła mozaika zdobiąca basen, która w ich opinii powinna zyskać rangę zabytku:

Niewątpliwie duży wpływ na naszą decyzję miała mozaika, która zdobi ściany basenu. Będziemy starać się wpisać ją do rejestru zabytków i wydaje się, że jest na to duża szansa.
Piotr Grochowski, Główny Architekt Grupy Arche.
Mozaika na basenie w Metalowcu robi ogromne wrażenie
Mozaika na basenie w Metalowcu robi ogromne wrażenieGrupa Archemateriały prasowe

Oprócz 350 pokoi, w odniowionym obiekcie zaplanowano pijalnię wody, sanatorium, strefy: SPA, jacuzzi, basenów, zabaw dla dzieci i rekreacyjną. W budynku dostępna będzie także restauracja, SKYBAR i ogromna powierzchnia konferencyjna.

Tak w przyszłości będzie wyglądał Metalowiec
Tak w przyszłości będzie wyglądał MetalowiecGrupa Archemateriały prasowe

Sanatorium z pewnością będzie przyciągało miłośników stylu vintage, bowiem w wyremontowanych pokojach znajdą się także oryginalne meble, które przechodzą właśnie renowację. Goście odniowoionego Metalowce będą mogli między innymi popijać herbatę w oryginalnej zastawie z czasów PRL-u. Zrewitalizowany budynek będzie także z pewnością miejscem sentymentalnej podróży dla tych, którzy pamiętają czasy jego świetności.

Metalowiec był kultowym miejscem i zależy nam, aby osoby, które w nim bywały, miały co wspominać. Wiele elementów zostawimy, aby zachować unikalny charakter tego miejsca. Oczywiście dołożymy też sporo od siebie. Zostanie charakterystyczna mozaika, która zdobi ściany basenu, oryginalne posadzki z kamienia, zastawy stołowe, które odnaleźliśmy w budynku, meble, które poddamy rewitalizacji, jednym słowem te elementy, które można uratować
Władysław Grochowski, prezes Grupy Arche
Gustowne, oryginalne meble przechodzą renowację, by w przyszłości cieszyć oko kuracjuszy
Gustowne, oryginalne meble przechodzą renowację, by w przyszłości cieszyć oko kuracjuszyGrupa Archemateriały prasowe

Inną inwestycją, która z pewnością przypadnie do gustu kuracjuszom i wpłynie na zwiększenie atrakcyjności nowego uzdrowiska jest renowacja niezwykle popularnego niegdyś deptaka wiodącego ze Złockiego do Jasieńczyka i Szczawnika. Spacerując po nim, można podziwiać wille, domy uzdrowiskowe i wczasowe (np. Kolejarz). 

Ewenement na skalę Polski, czyli krótko o mofecie

Na terenie Złockiego, Szczawnika, Jastrzębika i Tylicza można znaleźć jedyne w Polsce mofety. Jedna z nich znajdująca się na potoku Złockie pomiędzy miejscowością o tej samej nazwie a Jastrzębikiem, została uznana za pomnik przyrody nieożywionej. Nosi ona nazwę mofety imienia profesora Henryka Świdzińskiego i jest największym i najwydajniejszym tego typu zjawiskiem w Polsce.

Mofeta to szczelina w ziemi, z której w sposób naturalny wydobywają się zimne wyziewy wulkaniczne. Gaz zawierający w głównej mierze dwutlenek węgla nasyca wody i tworzy szczawy. Mówi się o pozytywnym wpływie gazów i wód tego typu na układ krążenia i obniżenie ciśnienia krwi.

Mofeta to ewenement na skalę Polski
Mofeta to ewenement na skalę Polski123RF/PICSEL

Uzdrowisko Złockie: Kto powinien ratować tu swoje zdrowie?

Gmina Muszyna już w dwudziestoleciu międzywojennym słynęła z leczniczej mocy tutejszych wód. Zawierają one wiele, ważnych dla zdrowia pierwiastków, w tym między innymi: magnez, wapń, sód, potas, żelazo, selen i lit. Wody zdrojowe wykorzystywane są zarówno w kuracjach pitnych, jak i do przygotowywania leczniczych kąpieli. Także podgórski, umiarkowany klimat z dużą wilgotnością powietrza i wieloma słonecznymi dniami sprzyjają dochodzeniu do zdrowia.

Od lat do sanatoriów na terenie uzdrowiska Muszyna-Złockie ściągali chorzy z problemami układu oddechowego, pokarmowego, krążenia, nerwowego oraz borykający się z zaburzeniami przemiany materii. Nowe uzdrowisko to jedynie zmiana formy organizacyjnej, Złockie zdroje zachowały znane od lat właściwości, toteż nadal będzie to odpowiednie miejsce do leczenia wymienionych chorób.

Domowy napój na poprawę krążeniaInteria DIY

Złockie: Jeśli nie sanatorium, to co?

Na skierowanie do sanatorium trzeba niekiedy czekać latami. Dla osób, które chciałby na własną rękę skorzystać ze sprzyjającej zdrowiu aury i spędzić tutaj urlop, mamy dobrą wiadomość — na terenie nowego uzdrowiska funkcjonuje wiele ośrodków i prywatnych kwater oferujących noclegi. Latem noc można też spędzić w bazie namiotowej Muszyna-Złockie, do której wiedzie tak zwany Szlakiem Sadzonego Jaja (czyli żółty).

Turystyka górska to jedna z tych aktywności, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród przyjezdnych. Przez Złockie biegną dwa szlaki turystyczne: żółty z Muszynki do Żegiestowa oraz zielony szklak Wincentego Pola z Muszyny do Wysowej.

Jedną z największych atrakcji uzdrowiska Złockie były, są i z pewnością będą także w przyszłości, zapierające dech w piersi widoki. Gmina Muszyna to zdecydowanie doskonały wybór dla każdego, kto kocha obcować z naturą.

Złockie: Łemkowie odcisnęli tu swój ślad

Cerkiew św. Dymitra
Cerkiew św. Dymitra Marian ZubrzyckiAgencja FORUM

Nazwa Złockie według lokalnych legend i przekazu Jana Długosza ma pochodzić od złota, które podobno niegdyś wydobywano na tym terenie. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1580 r. kiedy ulokowano ją na prawie wołoskim. Złockie przez wieki było wsią łemkowską. Choć w 1947 r. w ramach akcji “Wisła" tutejszą ludność zmuszono do przesiedlenia, to po Łemkach pozostały tu trwałe ślady, których nie zdołały zniszczyć żadne państwowe zarządzenia. Jednym z takich śladów jest łemkowska cerkiew pod wezwaniem św. Dymitra, która aktualnie pełni rolę kościoła rzymskokatolickiego. Innym godnym uwagi zabytkiem Złockiego jest XIX-wieczny spichlerz.

Uzdrowisko Złockie ma wiele do zaoferowania, można zatem przepuszczać, że z roku na rok będzie cieszyło się większym zainteresowaniem.

Styl.pl
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas