Dlaczego dysk wypada?

Popularnie dolegliwość tę nazywa się wypadnięciem krążka lub dysku. W medycynie określa się mianem wypukliny lub dyskopatii. To dość powszechna przypadłość. Dotyczy aż 30 proc. ludzi między 30. a 50. r. życia. U pacjentów po sześćdziesiątce zmiany degeneracyjne krążka uważane są za normalne, związane z procesem starzenia się organizmu.

Do wypadnięcia dysku może dojść, gdy któraś część kręgosłupa zostanie osłabiona urazem lub nadmiernie przeciążona, np. przy podnoszeniu ciężarów. Najbardziej ryzykowne jest dźwiganie ciężarów w niewłaściwej pozycji - z rękami wyciągniętymi do przodu, nogami wyprostowanymi w kolanach, ze skręconym tułowiem. Wśród przyczyn zmian w kręgosłupie są też: otyłość, palenie tytoniu, osteoporoza, stres (sprzyja nadmiernemu napięciu mięśni). A także naturalny proces starzenia się.

- Dyskopatia szyjna. Wywołuje bóle karku, potylicy i górnej części pleców. Ból może promieniować do rąk i zaburzać czucie. Zwykle przyczyną tej dyskopatii jest siedzący tryb życia, np. długotrwała praca przy komputerze. A także siedzenie w niewłaściwej pozycji, np. ze skręconą lub zadartą głową, bo monitor jest ustawiony z boku lub za wysoko.

- Dyskopatia piersiowa. Objawia się dokuczliwymi bólami części piersiowej kręgosłupa. Ból promieniuje wzdłuż żeber, pojawiają się zaburzenia czucia, a w bardziej zaawansowanym stadium niedowład rąk, osłabienie nóg. Ten rodzaj dyskopatii zwykle dotyczy osób w tzw. średnim wieku.

- Dyskopatia lędźwiowa. To najczęstsza postać schorzenia. Charakterystyczne dla niej są bóle lędźwiowo-krzyżowe i promieniujące do kończyn dolnych. Częste są też zaburzenia czucia skórnego. Spada fizyczna i psychiczna sprawność chorego, bo koncentruje się on na tłumieniu bólu. W ostrzejszych przypadkach może dojść do podrażnienia zwieraczy, co objawia się mimowolnym oddawaniem moczu i kału. To wymaga szybkiej interwencji chirurga.

Podstawą jest zdiagnozowanie dolegliwości. Służy temu badanie rentgenowskie, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa kręgosłupa. Lekarz zbiera też dokładny wywiad od chorego. Standardowa terapia wymaga, aby chory pozostał w łóżku przez kilka dni. Lekarz zaleca miejscowe nagrzewanie chorych miejsc, np. termoforem. Pacjent powinien przyjmować leki uspokajające i korzystać z fizykoterapii. Dobre efekty daje przezskórna stymulacja nerwów obwodowych. Niektórzy mogą - jeśli pozwala na to ich stan zdrowia - korzystać z gimnastyki leczniczej. W lekkich postaciach dyskopatii można nawet ćwiczyć aerobik. Niedozwolone są ćwiczenia, które narażają kręgosłup na wstrząsy. Przy niewielkich zmianach jądra miażdżystego (to galaretowate wypełnienie dysku) możliwa jest rehabilitacja, ze szczególnym zaleceniem pływania (ale nie "żabką").

Czasem konieczny bywa zabieg chirurgiczny, najczęściej fenestracja (usunięcie części jądra miażdżystego, które uciska rdzeń kręgowy). W przypadkach rokujących wyleczenie można zastosować dekompresję laserową (obniża ciśnienie w dysku). Jej powodzenie zależy w dużym stopniu od umiejętności operatora. Oprócz tego stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Operacje wykonuje się rzadko. Zwykle wtedy, gdy choroba doprowadziła do uszkodzenia układu nerwowego. Stosowane są różne metody operowania - mniej lub bardziej inwazyjne. Decyzję o wyborze podejmuje chirurg po badaniach neurologicznych i radiologicznych. Po operacji dla każdego chorego dobiera się odpowiedni program rehabilitacyjny, by pacjent odzyskał sprawność.

Chwila dla Ciebie 37/2010