Osteoporoza rozwija się bezobjawowo
Zanik produkcji estrogenów źle wpływa na kości. Co trzecia kobieta po menopauzie ma osteoporozę!
Długo rozwija się bezobjawowo, a kiedy się ujawni, to zwykle w sposób dramatyczny i groźny, również dla życia. Osteoporoza polega na stopniowym - postępującym wraz z wiekiem - zmniejszaniu się masy kostnej, osłabieniu struktury kości. Prowadzi to do ich większej podatności na złamania.
Najczęściej, dopiero gdy do nich dochodzi, dowiadujemy się o chorobie. Można ją leczyć i powstrzymywać jej postęp, jednak niekorzystnych zmian, które już nastąpiły, nie da się cofnąć. Dlatego osteoporozie najlepiej zapobiegać.
Kto jest narażony na osteoporozę?
Kiedy maleje gęstość kości, stają się one coraz bardziej kruche, a przez to podatne na złamania. Najczęściej dochodzi do złamań niskoenergetycznych, czyli niewspółmiernych do ich przyczyny. Są przeważnie skutkiem "zwykłego" upadku (nie z jakiejś wysokości, np. z drabiny czy z krzesła).
Kto znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka?
- kobiety po 50. roku życia (choć na osteoporozę mogą cierpieć też mężczyźni po siedemdziesiątce);
- osoby o małej masie ciała, a więc szczupłe i drobne;
- chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów;
- osoby po długotrwałym (powyżej trzech miesięcy) leczeniu sterydami;
- ci, którzy już w przeszłości doświadczyli złamania szyjki kości udowej albo przytrafiło się ono ich rodzicom;
- osoby nadużywające alkoholu i palące tytoń - oba te czynniki hamują aktywność komórek tworzących kości;
- osoby, które często sięgają po preparaty alkalizujące polecane przy zgadze - powodują one obniżenie poziomu fosforanów, co prowadzi do rozmiękania kości (osteomalacji) - u tych, którzy już cierpią na osteoporozę, mogą one nasilić chorobę.
Objawy
Osteoporoza powoduje charakterystyczne symptomy:
- deformacja sylwetki - wzrost się obniża, plecy stają się zaokrąglone, tworzy się tzw. wdowi garb, klatka piersiowa jest wklęsła - to skutek złamań kręgów;
- ból przy lekkim wysiłku, a także staniu lub siadaniu, kaszlu czy kichaniu.
Jak zapobiegać tej podstępnej chorobie? Przejdź na kolejną stronę >>>
Częste złamania
Typowe dla tej choroby złamania dotyczą zazwyczaj:
- nadgarstków (do złamania może dojść nie tylko podczas upadku, ale gdy podpieramy się ręką);
- przedramienia;
- szyjki kości udowej;
- kręgosłupa.
Jeśli złamania powodują długotrwałe unieruchomienie, wzrasta ryzyko groźnych dla życia powikłań: zakrzepów, odleżyn i zakażeń.
Dieta
By zapobiec osteoporozie lub spowolnić jej rozwój, jedz produkty zawierające wapń. Znajduje się w nabiale: mleku, jogurcie, serze (w żółtym więcej niż w białym), a także w sardynkach, szprotkach, tofu, suszonych figach i morelach, jarmużu, brokułach.
Dzienne zapotrzebowanie na wapń wynosi 1500 mg. Zaspokoją je 2 szklanki mleka + 2 opakowania jogurtu + 30 g żółtego sera + 100 g sardynek - ta porcja uwzględnia witaminę D ułatwiającą przyswajanie wapnia (znajduje się w jajach, wątróbce, tłustych rybach).
Zażywaj preparaty wapnia i witaminy D, jeśli nie jesteś w stanie dostarczyć potrzebnych ilości z pożywieniem. Dostarczaj organizmowi witaminę C - poprawia wchłanianie wapnia, a jej brak źle wpływa na gęstość kości (jedz pietruszkę, paprykę, cebulę, cytrusy).
Witamina K osłabia aktywność ostoklastów (komórek kościogubnych). Jedz brokuły, jarmuż, sałatę, szpinak, brukselkę, wątrobę wołową.
Ruszaj się!
Aktywność fizyczna spowalnia tempo utraty masy kostnej. Systematycznie wykonywane ćwiczenia wzmacniają mięśnie, które odciążają kości. Ponadto poprawiają kondycję i wyrabiają poczucie równowagi. Dzięki temu zapobiegają upadkom.
Najbardziej wskazany jest ruch na świeżym powietrzu, bo promienie słońca umożliwią syntezę potrzebnej kościom witaminy D. Może to być bieganie, spacer szybkim krokiem, a także praca w ogrodzie.
Badania
Każda kobieta po 50. roku życia powinna się poddać densytometrii. To badanie oceniające gęstość kości. Można je wykonać w poradni osteoporozy, do której kieruje lekarz rodzinny. Prywatnie badanie kosztuje około 70 zł. Jest proste, bezpieczne i bezbolesne. Czasem można je zrobić bezpłatnie i bez skierowania podczas lokalnych akcji i kampanii społecznych.
Wynik interpretuje lekarz, uwzględniając też dodatkowe czynniki ryzyka. Jeśli jest taka potrzeba, przepisuje leki, które zmniejszają utratę tkanki kostnej.
Zobacz także: