Zaraza zbierała żniwo. Ratunek znaleziono pod Wałbrzychem
Choroby płuc, w tym gruźlica, siały postrach w XIX wieku. Nie wszyscy wiedzą, że to właśnie na obecnych terenach Polski powstało pierwsze na świecie sanatorium dla chorych na te przypadłości. Sokołowsko, dawniej Göbersdorf, zyskało sławę jako uzdrowisko - a co dzieje się z nim obecnie?
Sokołowsko to mała polska wieś licząca niespełna tysiąc mieszkańców i położona w województwie dolnośląskim, niedaleko Wałbrzycha. Otaczają ją Góry Suche w Sudetach Środkowych. Występują tam dwa poziomy klimatyczne - dno doliny i południowy stok, a dzięki swojemu szczególnemu położeniu miejscowość stała się słynna jako uzdrowisko.
Sokołowsko - historia powstania uzdrowiska
Pisząc o historii Sokołowska, warto wspomnie o jego dawnej nazwie - Görbersdorf. Na początku XVI wieku miejscowość została zakupiona przez ród Hochbergów. Przełom w jej losach nastąpił prawie 350 lat później, kiedy to przyjechała tam hrabina von Colomb. Kobieta była tak zachwycona krajobrazem, że namówiła lekarza Hermanna Brehmera, swojego szwagra na utworzenie sanatorium.
Tym sposobem w 1855 roku w Görbersdorfie powstało pierwsze na świecie uzdrowisko dla gruźlików, w którym zastosowano innowacyjną metodę leczenia. To właśnie na jego wzór powstał ośrodek leczenia tej choroby w Davos. I chociaż to dzisiejsze Sokołowsko bywa nazywane "śląskim Davos", to w rzeczywistości powinno być na odwrót - Davos jest "szwajcarskim Sokołowskiem". Sanatorium było dość drogie, jednak dobrze wyposażone i z dobrą infrastrukturą telefoniczno-pocztową.
Po wojnie wieś została zajęta przez wojska radzieckie i następnie przekazana Polakom. Ludność niemiecką wysiedlono, a na jej miejsce sprowadzono polskich przesiedleńców. W Sokołowsku (nazwę zmieniono w 1946 roku) pozostawiono uzdrowisko o profilu przeciwgruźliczym, który w późniejszych latach zmieniono w kierunku leczenia chorób dróg oddechowych.
Sokołowsko - znane osoby związane z wsią
Najważniejszą postacią związaną z Sokołowskiem jest Alfred Sokołowski, na którego cześć nazwano wieś, aby uczcić jego zasługi dla niej. Profesor był bliskim współpracownikiem doktora Brehmera i jednym z pionierów nowoczesnego leczenia chorób układu oddechowego.
Sokołowsko odwiedził także swego czasu Tytus Chałubiński, kolejny wybitny polski lekarz. Jego pobyt w uzdrowisku sprawił, że mężczyzna zainteresował się pomysłem utworzenia podobnego miejsca w Zakopanem.
W latach swojej młodości we wsi mieszkał również Krzysztof Kieślowski. Na cześć upamiętnienia wybitnego reżysera w Sokołowsku odbywa się cykliczny festiwal filmowy - "Hommage a Kieślowski", poświęcony jego twórczości.
Sokołowsko - teraźniejszość i zabytki
Dawne sanatorium Brehmera spłonęło w 2005 roku. Obecnie na jego miejscu powstaje Międzynarodowe Laboratorium Kultury. Z kolei zabytkowy obiekt szpitala Biały Orzeł ma zostać wyremontowany. W budynku będzie mogła być przeprowadzana opieka długoterminowa i rehabilitacja. Wszystko po to, aby Sokołowsko odzyskało status uzdrowiska.
W miejscowości jest kilka miejsc wartych odwiedzenia. Jeśli chodzi o zarejestrowane zabytki, są to m.in. historyczne założenie urbanistyczne czy cerkiew prawosławna pw. św. Michała Archanioła. Warto zobaczyć również kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata oraz Zameczek Friedenstein.
***
Zobacz również:
