Siedem pytań o laserową korekcję wzroku
Na pytania odpowiada specjalistka chorób oczu, dr hab. n. med. Joanna Wierzbowska, prof. nadzw. Kliniki Okulistyki Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, pracująca także w Klinikach Okulistycznych Lexum 1.
1. Na czym polega i jakich wad można się dzięki niej pozbyć?
Polega na zmianie kształtu przedniej powierzchni rogówki oka przy użyciu lasera. Laser ekscymerowy wytwarza wiązkę bezpiecznego dla soczewki i siatkówki oka promieniowania ultrafioletowego, która rozbija wiązania chemiczne w obrębie rogówki i modeluje jej powierzchnię odpowiednio do wady wzroku. Spłaszcza rogówkę w centrum u krótkowidzów i uwypukla u dalekowidzów w taki sposób, aby pacjent po zabiegu widział tak jak w najlepiej dobranych okularach przed zabiegiem. Koryguje się wady wzroku do minus 10 dioptrii, do plus 6 dioptrii, astygmatyzm do 5 dioptrii oraz różnowzroczność (gdy różnica wady pomiędzy oczami wynosi więcej niż 3 dioptrie).
2. U kogo nie można przeprowadzać tego rodzaju zabiegów?
Nie operujemy pacjentów przed 21. rokiem życia, osób z niestabilną wadą wzroku, a także kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią. Przeciwwskazaniem są choroby rogówki, plamki, jaskra, zaćma, aktywne zapalne schorzenia oczu oraz ciężki niedobór wydzielania łez. Dyskwalifikują również choroby autoimmunologiczne, AIDS, skłonność do tworzenia się przerośniętych blizn, niektóre stosowane przewlekle leki (sterydy, leki immunosupresyjne).
3. Czym różnią się między sobą najpopularniejsze metody laserowej korekcji?
W zabiegach głębokich chirurg najpierw preparuje płatek rogówki z jej powierzchownych warstw, następnie na odsłoniętą warstwę rogówki kieruje wiązkę lasera ekscymerowego, która usuwa odpowiednią do wielkości wady ilość tkanki. I układa płatek na jego pierwotnym miejscu. W zabiegach powierzchownych chirurg usuwa nabłonek rogówki mechanicznie (metodą EBK, Epi-LASIK) lub przy użyciu rozcieńczonego alkoholu etylowego (metodą PRK, LASEK) i następnie na odsłoniętą powierzchnię kieruje promień lasera modelującego kształt rogówki. Wybór metody jest uzależniony od wady wzroku, anatomii oka oraz stylu życia. Zabiegi głębokie są skuteczniejsze w korygowaniu astygmatyzmu i nadwzroczności niż metody powierzchowne, a Femto-LASIK należy do najbardziej precyzyjnych i bezpiecznych. Metody powierzchowne są wskazane dla osób posiadających cienką rogówkę oraz narażonych na urazy oka (np. strażaków, osób uprawiających sporty kontaktowe).
4. Jak wygląda sam zabieg?
Odbywa się w sali operacyjnej. Pacjent leży pod mikroskopem okulistycznym. Po podaniu kropli znieczulających do oka zakładana jest specjalna rozwórka, która eliminuje mruganie. Preparowanie płatka rogówki oraz emisja promieniowania laserowego trwają po kilkadziesiąt sekund. Procedurę kończy podanie kropli z antybiotykiem i założenie soczewki kontaktowej. Następnie przeprowadza się zabieg na drugim oku. Całość trwa około kilkunastu minut, z czego większość czasu zajmuje przygotowanie pacjenta oraz sprzętu. Potem odpoczywa on przez 1-2 godziny w sali pooperacyjnej. Po kontroli lekarskiej idzie do domu.
5. A powikłania, czy są częste?
Dotyczą mniej niż 1 proc. operowanych. Są to stany zapalne, przymglenie rogówki, wtórny astygmatyzm. Bywa, że po zabiegu pacjent odczuwa suchość oczu. Osoby z dużymi wadami i szerokimi źrenicami miewają problemy z widzeniem o zmierzchu (olśnienia, aureole, osłabienie kontrastu). U około 4 proc. pacjentów korekcja wady okazuje się niepełna. U większości można ją dokorygować po 6 miesiącach.
6. Jak szybko możemy wrócić do normalnej aktywności?
Zabiegi głębokie pozwalają podjąć aktywność zawodową nawet po 1-2 dniach. Jednak w ciągu kilku pierwszych dni po operacji należy ograniczyć pracę przy komputerze. Po zabiegach powierzchownych gojenie jest wolniejsze - przez mniej więcej 3 dni pacjent może skarżyć się na ból oraz intensywne łzawienie. Zdecydowaną poprawę ostrości widzenia odczuwa zaraz po zabiegu, ale widzenie stabilizuje się po 3-4 tygodniach. Przez 2 tygodnie nie można robić makijażu oczu, a przez miesiąc należy unikać przebywania w zadymionych lub zakurzonych pomieszczeniach, opalania i korzystania z solarium oraz wykonywania dużego wysiłku fizycznego. Przez 2 miesiące po zabiegu odradzamy korzystanie z pływalni ze względu na ryzyko infekcji. Po zabiegach powierzchownych przez 6 miesięcy zalecane jest noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem anty-UV.
7. Czy wada może powrócić do stanu sprzed zabiegu?
U znacznej większości pacjentów nie powraca, co nie oznacza, że osoba, która poddała się korekcji laserowej, do końca życia będzie widziała ostro bez okularów. Po 45. roku życia pojawia się potrzeba używania okularów do czytania.
PANI 4/2015
