Polska na własne oczy: Wawel. Królewskie skarby ujrzały światło dzienne

Wawel żyje! Takie głosy słychać w Krakowie od dłuższego czasu coraz częściej. Zamek Królewski pod koniec maja był jednym z kilku miejsc na świecie, które stanowiło scenografię do multimedialnego widowiska związanego z promocją serialu Netflixa "Stranger Things". Pokaz zgromadził tłumy turystów i mieszkańców, których relacje z wydarzenia obiegły sieć.

Zamek Królewski na Wawelu znajduje się wśród najczęściej odwiedzanych zamków w naszym kraju - placówkę pod koniec 2021 roku odwiedziło ponad milion zwiedzających! Najwięcej widzów przyciągnęła pierwsza w historii Wawelu wystawa "Wszystkie arrasy króla", na której zaprezentowano arrasy króla Zygmunta Augusta.

Czy miejsce tak licznie odwiedzane każdego roku przez turystów może jeszcze czymś zaskoczyć? Wawel nie próżnuje, a w tegorocznym kalendarium najważniejszym wydarzeniem jest otwarcie nowego Skarbca Koronnego i komnat królewskich w nowej aranżacji.

- 30 czerwca 2022 roku przejdzie do historii jako moment, w którym otworzyliśmy stałą ekspozycję Skarbca Koronnego. To nowoczesna, zmodernizowana wystawa, która jest wspaniałą opowieścią o zarówno o Skarbcu, jak i historii Królestwa Polskiego i Rzeczpospolitej. To przestrzeń, która epatuje tajemniczością i uświadamia nam bogactwo naszej historii. Otwieramy również na nowo ekspozycje stałe na I piętrze apartamentów królewskich i reprezentacyjnych komnat na 2 piętrze - wymienia Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Królewskie wakacje? Dlaczego nie! Wybraliśmy się z wizytą do nowego Skarbca, by na własne oczy sprawdzić, jak wygląda to wspomniane przez dyrektora "bogactwo historii". Skarbiec znajduje się na parterze północnego skrzydła zamku, a wejście prowadzi przez dziedziniec arkadowy. W dwunastu zamkowych salach zobaczymy prawie 800 najcenniejszych pamiątek historycznych.

Zobacz również: Podniebny chodnik uwielbiany przez polskich turystów. Czy warto? Sprawdziliśmy!

Dla niewtajemniczonych: Skarbiec Koronny nawiązuje do znajdujących się na Wawelu od co najmniej XV wieku dwóch instytucji - Skarbca i Archiwum Koronnego. W Skarbcu były przechowywane najcenniejsze insygnia władzy królewskiej i klejnoty koronne, a w Archiwum - najważniejsze dokumenty państwowe. Po trzecim rozbiorze Polski insygnia i klejnoty zostały zrabowane przez Prusaków, a później prawie w całości zniszczone. Przetrwały jedynie pojedyncze pamiątki, a Skarbiec Koronny na Wawelu przestał istnieć. Pamiątki, które przetrwały, po raz pierwszy zostały zaprezentowane w 1930 roku, a wystawa była wzbogacana o kolejne eksponaty.

- Prezentujemy najważniejszy w Polsce zbiór kosztowności. Nasz kraj jest boleśnie doświadczony historycznie, czego symbolem są właśnie losy Skarbca Koronnego - przyznaje Dariusz Nowacki, kurator nowego Skarbca Koronnego.

Zobacz również: Zalew Nowohucki - nadmorski klimat w Krakowie

Nowy Skarbiec Koronny jest przede wszystkim... "olśniewający". To sprawka nie tylko samych eksponatów, ale i podświetlenia. Twórcy wystawy nie kryją, że to światło odgrywa w Skarbcu kluczową rolę - nawiązuje ono do świetności i historycznego blasku Skarbca.

Za szklanymi gablotami lśnią złote i srebrne klejnoty i naczynia z XV - XVIII wieku, kosztowności z królewskich i książęcych skarbców, pamiątki po monarchach, rodzinach magnackich i słynnych dowódcach. Od tego wszystkiego naprawdę może zakręcić się w głowie. Twórcy wystawy zdecydowali, że z wawelskich magazynów wyniosą również i takie zabytki, które do tej pory nie były raczej udostępniane widzom.

Najstarszym zabytkiem, jaki zobaczymy w nowym Skarbcu jest ceramiczna amfora z tańczącym mężczyzną, która powstała w Grecji w VI wieku p.n.e., a najmłodszym - srebrny Orzełek Królestwa Polskiego dodany w 1829 roku do miecza poświęcanego Jana III Sobieskiego, którego użył car Mikołaj I, gdy koronował się na króla Polski.

W Skarbcu zobaczycie również Szczerbiec, czyli koronacyjny miecz polskich władców i zarazem najważniejsze zachowane insygnium królewskie. Miecz można zobaczyć w gotyckiej Sali Jadwigi i Jagiełły. To właśnie w niej przez wieki były przechowywane insygnia koronne.

- Szczerbiec to najważniejsza polska pamiątka, która nie podróżuje, a do której należy podróżować. Bo podróż do Szczerbca jest podróżą w głąb historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej - uważa Dariusz Nowacki.

Zobacz również: Perła polskich uzdrowisk. Krynica-Zdrój nie tylko dla kuracjuszy

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? W jednej z sal znajdziemy najcenniejsze pamiątki po Janie III Sobieskim. Tutaj wzrok przyciąga sporych rozmiarów złoty płaszcz kawalera Orderu Świętego Ducha. W Skarbcu zobaczymy również eksponat, który został wyciągnięty z... królewskiego grobu. Chodzi o berło, które do 2019 roku znajdowało się w grobie Konstancji Austriaczki, drugiej żony Zygmunta III Wazy. Obok berła jest prezentowany łańcuch zdobiony emalią - ten z kolei do 1791 roku znajdował się w trumnie królowej.

Ostatnia sala Skarbca Koronnego znajduje się w wieży Zygmunta III Wazy. Jej aranżacja nawiązuje do kunstkamery, czyli gabinetu sztuki i osobliwości. Taki gabinet istniał kiedyś na Wawelu. W niewielkiej sali zobaczymy ofiarowaną królowi szachownicę. Pozostałe eksponaty są prezentowane właśnie w układzie szachownicy - gdy zostają podświetlone, odnosi się wrażenie, że jest się w samym jej środku. Warto przyjrzeć się zwłaszcza prezentowanej tu figurze lwa z koroną na głowie. Stanowiła ona zatyczkę naczynia i była pucharem toastowym.

Nowy Skarbiec Koronny można zwiedzać od wtorku do niedzieli (w poniedziałki wystawa jest nieczynna). Bilety kosztują 30 zł (normalny) i 20 zł (ulgowy), jeśli wybieramy się również do Zbrojowni. Za samo zwiedzanie Skarbca zapłacimy 25 zł (bilet normalny) lub 10 zł (bilet ulgowy).

Zobacz również: 5 sposobów na tanie podróżowanie. Łatwo zaoszczędzisz

Spore zmiany zaszły również w apartamentach królewskich - od 1 lipca zyskały nową aranżację. Prywatne apartamenty królewskie znajdują się na pierwszym piętrze pałacu. To 21 sal, które dawno, dawno temu były przeznaczone na apartamenty monarchów, pomieszczenia dla królewskiej świty i gości. W najstarszym narożniku zamku znajduje się tzw. Kurza Stopka, która wraz z sąsiadującą z nią komnatą w gotyckiej wieży stanowiła królewski apartament.

Bilety wstępu do prywatnych apartamentów mają następujące ceny: 25 zł (normalny) i 15 zł (ulgowy).

Piętro wyżej znajdują się już reprezentacyjne komnaty królewskie. Te pomieszczenia służyły przede wszystkim celom reprezentacyjnym. Zupełnie inaczej niż w przypadku innych pałaców epoki renesansu - tutaj tę funkcję spełniało piętro pierwsze.

Najważniejszymi pomieszczeniami są sale Poselska i Senatorska. W pierwszej z nich odbywały się obrady sejmu Rzeczpospolitej, była też salą tronową, jak i sądową. To pomieszczenie jest również nazywane Salą pod Głowami - chodzi o strop, którego kasetony zdobi 30 realistycznie rzeźbionych głów.

Natomiast Sala Senatorska była miejscem posiedzeń Izby Wyższej Parlamentu. Teraz zobaczymy ją w zupełnie nowej odsłonie - po kilkudziesięciu latach zostały w niej odkryte okna! I tutaj światło odgrywa główną rolę - można stwierdzić, że pomieszczenie zyskało blask.

Bilety do reprezentacyjnych komnat królewskich kosztują 30 zł (normalny) i 20 zł (ulgowy).

Skarbiec i królewskie komnaty można odwiedzić przy okazji innych wydarzeń, których na Wawelu nie będzie brakowało przez całe wakacje. To dobra propozycja zarówno dla osób, które spędzają lato w mieście, jak i turystów chcących doświadczyć klimatu tego niezwykłego miejsca.

Warto wybrać się na nowe trasy zwiedzania. W te wakacje ruszą trasy "Wawel - prywatna rezydencja królewska" i "Wawel koronny". Pierwsza z nich będzie wiodła przez Skarbiec, apartamenty królewskie, dziedziniec arkadowy i krużganki, a druga przez wybrane sale zamku, w których znajdują się cenne zabytki.

Warto wiedzieć, że w wybrane środy można zwiedzać "Wawel po godzinach". W niewielkich grupach można wybrać się do miejsc wzgórza na co dzień niedostępnych. Jest i coś dla rodziców z dziećmi - dla nich przygotowane zostały oprowadzania w ramach cyklu "Wawelskie smoczki".

Jeśli odwiedzimy Wawel w drugiej połowie sierpnia, trafimy na pokaz sprowadzonego ze Stanów Zjednoczonych dzieła Rembrandta "Jeździec polski" ze zbiorów The Frick Collection w Nowym Jorku. Sierpień zwieńczy festiwal "Wawel jest Wasz" (24 - 27 sierpnia). Spoglądając na program, to wydarzenie, którego w tym miejscu jeszcze nie było. Na wzgórzu wawelskim stanie rampa, gdzie  swoje popisy będą prezentować gwiazdy skateboardingu. Oprócz tego w planach są warsztaty rysowania komiksu, warsztaty stylizacji, debata o modzie i... silent disco.

***

Wakacje, znowu są wakacje! Polacy tłumnie ruszają na długo wyczekiwany odpoczynek, a my chcemy im w tym towarzyszyć, służyć dobrą radą, co można zobaczyć w naszym pięknym kraju. Może wspaniałe atrakcje czekają dosłownie tuż za rogiem? Cudze chwalicie, swego nie znacie - pisał poeta. I my chcemy pokazać, że faktycznie tak jest. Zajrzymy więc do Sosnowca, Radomia, Wałbrzycha, sprawdzimy "polskie Malediwy" i wiele innych nieoczywistych miejsc. Bądźcie z nami przez całe lato!